Kendimize yeni yıl hediyesi olarak bazı değerlerimizin daha çok tatmin olmasını hediye etsek nasıl olurdu? Bu konuda sizinle etkili bir koçluk aracı olan “Değerler Çarkı” veya “Yaşam Çarkı” olarak da bilinen bir uygulama yapalım istiyorum.
Gerekli malzemeler:
1 adet A4 kağıdı, renkli kalemler ve daire çizmek için tencere kapağı.
Bir kağıda büyükçe bir daire çizin ve bu daireyi pasta gibi 8 eşit dilime bölün. Eğer değerlerinizi nasıl keşfedeceğinizi bilmiyorsanız, köşe yazılarımın ilki olan “Kişisel Değerlerimizi Keşfetmek” başlıklı yazıma gidip, kişisel değerlerinizi fark ettikten sonra bu çalışmaya dönmeniz sizin için faydalı ve kolaylaştırıcı olacaktır.
Daireyi çizip 8 eşit parçaya ayırdıktan sonra, her bir dilimi dairenin merkezi “0” ve dairenin bittiği yer “10” olacak şekilde 10 eşit parçaya böldüğünüzü hayal edin. Alternatif olarak, küçük daireler çizerek her dilimi 10 eşit parçaya ayırabilirsiniz ya da işaretleme yapacağınız zaman göz kararı bir şekilde karar verebilirsiniz. Yaşam çarkını dilerseniz internetten “yaşam çarkı” diye aratarak hazır çıktılarını da bulabilirsiniz.
Bu pasta dilimlerinin her birinin üst kısmına birer değer yazıyoruz. Her bir dilim için şu soruyu soruyoruz:
“Bu değerim şu an kaç birim tatmin?”
Daha somut bir örnekle açıklamak isterim. Değerleri yaratıcılık, samimiyet, birlik, finansal özgürlük, paylaşmak, neşe, sağlık ve aile olan birini varsayalım. Bütün değerler için şu soruyu tek tek sorması gerekiyor:
“Aile değerim şu anda kaç birim tatmin oluyor?”
Örneğin, kişi “6” dedi. Aile değeri olan dilimin 6 puana denk gelen kısmını renkli bir kalemle işaretleyip alt kısmını tarıyor. “Sağlık değerim kaç birim tatmin?” sorusuna “7” dedi ve sağlık değerinde 7 birime denk gelen bölümü işaretleyerek alt kısmını tarıyor. “Finansal özgürlük değerim 5 birim tatmin.” dedi ve dilimin ilk 5 parçasını işaretleyip boyadı. Bütün değerler için bu şekilde işaretleme ve boyama yapıyoruz.
Ardından, her bir değer için şu soruyu soruyoruz:
“Bu değerimin kaç birim olmasını isterim?” Cevaplar kişiden kişiye oldukça değişkenlik gösterir. Örneğimizden devam edersek:
Kişi “Finansal özgürlüğüm en az 8 birim olmalı.” dedi.
“Sağlık değerimin 7 birim olması şu an için yeterli.” dedi.
“Aile değerim 8 birim olsun istiyorum.” diye belirtti.
Bütün değerler için istenen hedef tatmin noktalarını belirledikten sonra işaretliyoruz ve arada kalan bölümü siyah kalemle tarıyoruz. Örneğin, 5 birim olan finansal özgürlüğün 8 birim olmasını isteyen kişi, aradaki 3 birimlik bölümü siyah kalemle tarıyor.
Ortaya sizin değerlerinizin ne kadar tatmin olduğu, hayatınızı ne kadar dengede hissettiğiniz ve neleri arzu ettiğinizle ilgili oldukça önemli mesajlar veren bir analiz çıkıyor. Bu noktada, size çarkla “konuşmanızı” öneririm. Çark size ne söylüyor? Çarkla sohbet etseniz, aranızda nasıl diyaloglar gelişirdi? Şu an hayatınızdaki dengeyi nasıl değerlendiriyorsunuz?
Yeni Yıl Hediyesi
Yeni yıl hediyesi olarak bu değerleriniz arasından hangisini kendinize hediye etmek istersiniz? Sizin çarkınızdaki değerler, verdiğim örneklerden bambaşka veya benzer olabilir. Bu tamamen kişisel bir çalışma. Kendinize hangi değerin tatmin olmasını hediye etmek istediğinize karar verdiğinizde şu soruları sorabilirsiniz:
Bu değerimin şu anki durumuyla ilgili neleri fark ediyorum?
Arzu ettiğim noktaya gelmesi için neleri fark ediyorum?
Bu farkındalıklarımla şimdiye kadar yaptıklarımdan farklı olarak ne yapacağım?
Ne zaman yapacağım?
Ne sıklıkta yapacağım?
Bunu yapmak için destek alacak mıyım? Alacaksam kimden alacağım? Ne zaman ve nasıl alacağım?
Bu değerimi tatmin etmek için başka hangi eylem adımlarını geçireceğim?
Bu adımları kronolojik olarak nasıl sıralarım?
Bu değerim tatmin olduğunda şu ankinden farklı olarak hangi duyguları hissedeceğim? Kendimi bu değerimi tatmin olmuş halde canlandırırsam, oradaki beni nasıl gözlemlerim? Yine örnek olması için sizinle paylaşmadan önce bu çalışmayı kendime uyguladım be yeni yıl hediyesi olarak kendime sanat değerimin daha fazla tatmin etmeyi sunmaya karar verdim. Sanat değerim daha fazla tatmin olduğundaki Esra’yı hayal ettiğimde hayatıma daha çok neşe, esneklik gibi duygular kattığını görüyorum. Aile, birlik, yaratıcılık değerlerim de besleniyor bu sayede. Bir taşla kuş sürüsü gibi oldu. J Eylem adımı olarak da daha sık tiyatroya vakit ayırmak, belediyenin sanatsal etkinliklerini takip etmek açmak gibi daha kolay ulaşılabilir hedefler belirledim ve bu yazıyı sizin için tiyatrodaki molada hazırlamaya başladım. J Etkinlikten ziyade özellikle evdeyken günlük yaşamım içinde sanat değerim nasıl daha fazla tatmin olabilir sorusuyla değerimin tatminini daha ulaşılabilir kılmak istedim. Edebiyat okumalarına, öykü yazmaya daha fazla zaman ayırmak, nitelikli müzik programlarını izlemek, boyama hobimle daha sık ilgilenip estetik zevkimi beslemek gibi…
Umarım faydalı olmuştur. Bu çalışma da benim sizlere yeni yıl hediyem olsun. Değerlerinizin tatmin olduğu, birlik, sevgi, neşe ve sağlık dolu bir yıl diliyorum.
Sevgimle,
Defalarca bu değerler çarkını bir şekilde dinlemiştim birilerinden çok anlaşılır ve net anlatmışsınız yazılarımız ı çok beğeniyorum her seviyeden insanın idrakine hitap ediyor teşekkür ederim
Yazdıklarim birilerinin gönlüne hayata değiyorsa bu en büyük motivasyon kaynağım. Faydalı olmasına çok sevindim. Çok teşekkür ederim, siz de bana hediye vermiş oldunuz.:)