Kişisel değerlerimizi keşfetmek

Kişisel değerler, hayatımızı şekillendiren, kararlarımızı yönlendiren ve kim olduğumuzu tanımlayan derin inançlardır. İçsel pusulamız olarak düşünülebilecek değerlerimiz, doğru ve yanlışı ayırt etmemizde, hayatımızda neyi önemli bulduğumuzu belirlememizde büyük rol oynar.

Değerlerimizi keşfederek sadece kim olduğumuzu anlamakla kalmaz, aynı zamanda hayatımızda neyi önceliklendireceğimizi, hangi yollarda yürüyeceğimizi ve hangi hedeflere odaklanacağımızı da belirleriz.

Değerler olumludur. Olumsuz değer olmaz. Örneğin disiplinli, özenli, âdil olmak değerlerdir ama mükemmeliyetçi olmak değer değildir. Değerlerimiz hayatımıza katkı sağlar. Bize veya başkalarına zarar vermeye yöneltmez.

Hepimizin değerleri, çocukluk deneyimlerinden, kültürel arka planından ve kişisel yolculuğundan etkilenerek zamanla gelişir. Ancak, bu değerlerin farkında olmak ve onları bilinçli olarak tanımlamak, daha anlamlı bir yaşam sürmek için kritik bir adımdır.

Kişisel değerler; dürüstlük, adalet, özgürlük, güven, empati, başarı, yaratıcılık gibi birçok farklı biçimde ortaya çıkabilir. Bu değerler, kim olduğumuzu, hayatta neleri önemsediğimizi ve hangi yolda ilerlemek istediğimizi yansıtır. Değerlerimiz, sadece büyük yaşam kararlarını değil, günlük davranışlarımızı ve başkalarıyla olan etkileşimlerimizi de etkiler. Örneğin, dürüstlüğü bir değer olarak gören bir kişi, her durumda açık sözlü olmaya ve güvenilir kalmaya özen gösterir.

Kişisel Değerlerimizi Nasıl Keşfederiz?

Değerlerimizi keşfetmek, kendimizi daha iyi tanımak, hayattan (haz değil) tatmin olma duygumuzu artırmak ve hayatta neye öncelik vermek istediğimizi anlamak için önemli bir adımdır.

Bazı değerlerimiz doğuştan mizacımızla gelip kişiliğimizin bir parçası olabilir. Bunlar henüz çocukken hatta bebekken de deneyimlediğimiz değerler. Ben bu değerlerimize demirbaş değerler diyorum. Örneğin benim demirbaş değerlerim empati, birlik, yaratıcılık, merak, keşif, sevgi, paylaşım, cesaret, sanat, derinlik, anlam, çalışkanlık, neşe. Bazıları ise zaman içinde gelişir ve yine zamanla da değişebilir. Örneğin sağlık çoğumuz için pandemi döneminde yükselişe geçen bir değer hâline geldi.

Bireysel değerlerinizi keşfetmeniz için sizlere birkaç soru ve yöntem bırakıyorum.

* Kendini en mutlu hissettiğin zamanlarda (anlık değil) hayatında neler tatmin oluyor/du?

* Kendini mutsuz hissettiğin zamanlarda neyin eksik olduğunu hissediyorsun?

* Aynı soruları ilişkilerin için sorduğunda hangi cevapları alıyorsun?

* Karar verirken neler etkili oluyor?

* Hayranlık duyduğun, örnek aldığın veya hayatındaki sevdiğin insanların ortak özellikleri neler?

* En sık görüştüğünüz 5 kişiye sorun : ” Benden ne alıyorsun?/ Ben ilişkimize veya sana ne katıyorum?”

* Hedeflerimi hangi kıstaslara göre belirliyorum?

* Günlük hayatta seni yoran ve enerji veren şeyler neler? Seni sıkıntıya sokan, rahatsız eden durumlar, belki de değerlerine ters düşen alanlarda yaşadığın çelişkilerden kaynaklanabilir.

Değerlerimizin tamamı aynı anda genellikle tatmin olmaz. Bu da gelişim, değişim için motivasyon kaynağımız olur.

Ne kadar fazla değerimizin tatmini düşükse mutsuzluk da o derece artar, kişiyi depresyona da götürebilir. Büyük kısmı %100 olmasa bile dengeli ölçüde tatmin olduğunda kendimizi mutlu, yaşamımızı anlamlı hissederiz.

Değerleri Hayatımıza Entegre Etmek

Değerlerimizi tanımladıktan sonra bunları hayatımıza nasıl daha fazla entegre edebileceğimize odaklanmak kalıyor. Fark etmek önemlidir ama değişim bir anda olmaz. Bu farkındalığın bir miktar hayal kırıklığı yaratması da olasıdır. Ardından şu sorular yardımcı olabilir:

Bu farkındalıklarımla ne yapacağım? Hangi eylemlerimle hangi değerimi besleyeceğim?

Kişisel değerlerimize uygun yaşam seçimleri yapmak, daha anlamlı, huzurlu ve tatmin edici bir yaşam sürmemizi sağlar. Kararlarımızı bu değerlere göre vermek, hayatımızdaki tutarlılığı ve mutluluğu artırabilir.

Hatırlayalım; değerler zaman içinde değişebilir ve gelişebilir. Bu nedenle, düzenli aralıklarla değerlerimizi gözden geçirmek, içsel pusulamızın her daim doğru yolda olduğundan emin olmamızı sağlar.

Bu yazıyı okumak sence hangi değerini tatmin etmek içindi?

Değerlerimize uygun tatmin bir yaşam dileğimle ve sevgimle…