Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bütçe görüşmelerinde; “Deprem bölgesinde 6 milyon 609 bin 408 bağımsız bölüm içeren, 2 milyon 376 bin 167 yapının hasar tespiti yapılmıştır. Ortaya çıkan maliyet 110 milyar dolar. İnşallah 850 bin güvenli ve sağlam bağımsız bölümün yapımını tamamlayarak vatandaşlarımıza teslim edeceğiz” dedi. Özhaseki, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) kararlarıyla ilgili de “2023 yılı içinde tüm sektörlerde 595 projenin ÇED süreci değerlendirildi. 392’sine ‘ÇED Olumlu’ 203’üne de ‘ÇED olumsuz, iptal, iade’ kararı verildi” dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın bütçe teklifi görüşülüyor. Bakan Mehmet Özhaseki, bütçe sunumunda şunları söyledi:
“2024 yılı Bütçe Teklifi’nde, Bakanlığımızın bütçesi 271 milyar 741 milyon 383 bin TL. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün bütçesi 8 milyar 160 milyon 971 bin TL. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün bütçesi 3 milyar 592 milyon 599 bin TL. İklim Değişikliği Başkanlığı’nın bütçesi ise 178 milyon 814 bin TL olarak belirlenmiştir. Kentsel Dönüşüm Başkanlığımızın ilk kuruluş bütçesi de bugünkü görüşmelerde takdirlerinize sunulacaktır.
“DEPREM BÖLGESİNDE 2 MİLYON 376 BİN 167 YAPININ HASAR TESPİTİ YAPILMIŞTIR: 6 Şubat’ta yaşadığımız deprem, kayıtlara asrın felaketi olarak geçti ancak ben buna Malazgirt’ten beri yurt tuttuğumuz bu topraklarda, 1000 yılda yaşadığımız en büyük felaket, bin yılın afeti diyorum. Deprem, doğrudan ve dolaylı olarak toplamda 18 şehrimize zarar verdi, 14 milyon insanımızı etkiledi. Depremin ilk dakikasından itibaren devletimiz sahadaydı, afet bölgesindeydi. Deprem bölgesinde 6 milyon 609 bin 408 bağımsız bölüm içeren, 2 milyon 376 bin 167 yapının hasar tespiti yapılmıştır. Zaman zaman itirazlarla bazı ufak değişiklikler olsa da 680 bin konut, 170 bin dükkan, depo, ahır gibi bağımsız bölümün ağır hasar alarak kullanılamaz hale geldiğini tespit ettik. Ortaya çıkan maliyet 110 milyar dolar. İnşallah 850 bin güvenli ve sağlam bağımsız bölümün yapımını tamamlayarak vatandaşlarımıza teslim edeceğiz.
YIL SONUNA KADAR 46 BİN KONUT VE 5 BİN KÖY EVİNİ HAK SAHİPLERİNE TESLİM EDECEĞİZ: Afetten zarar gören illerimizde TOKİ Başkanlığımız, Emlak Konut ve Yapı İşleri Genel Müdürlüğümüz eliyle 200 bin konutumuzun inşası hızla devam ediyor. Yıl sonuna kadar 46 bin konut ve 5 bin köy evini hak sahiplerine teslim edeceğiz. Ağır hasarlı olan 206 bin 907 binadan 73 bin 491 tanesinin enkazı kaldırılmış olup valiliklerimiz nezdinde yıkım çalışmaları devam etmektedir.
YERİNDE DÖNÜŞÜM PROJESİ: Yerinde dönüşüm projemizle vatandaşlarımıza Bakanlığımızın denetiminde, TOKİ’nin güvencesiyle kendi evlerini yerinde yapma imkanı sunuyoruz. Konutlar için 750 bin TL hibe, 750 bin TL kredi. Köy evleri için 750 bin TL hibe, 750 bin TL kredi. Ahırlı köy evleri için 750 bin TL hibe, 1 milyon TL kredi. İş yerleri için 400 bin TL hibe, 400 bin TL kredi verilecek. Krediler, iki yıl ödemesiz olmak üzere on yıl vadeli ve faizsiz olacak. Hibe ve kredilerin yüzde 10’u peşin, geri kalanı ise inşaat ilerleme seviyesi esas alınarak ödenecek.
DERE YATAKLARINA İMAR AÇILMAYACAK: Fay hatlarının, fay kırıklarının üzerinde yapılaşma olmayacak. Sıvılaşmanın olduğu zeminlerde yapılaşmaya izin verilmeyecek. Dere yatakları asla imara açılmayacak. Mimarlık-mühendislik hizmetlerinde sıfır tolerans uygulanacak. Bundan sonra köy evlerimizi çelikten inşa edeceğiz.
KENTSEL DÖNÜŞÜM ÇALIŞMALARI: Türkiye genelinde yaklaşık 31 milyon konut ve 5 milyon ticari alandan oluşan toplam 36 milyon bağımsız bölüm var. Türkiye genelinde yaklaşık 6 milyon bağımsız bölüm risk altında. 2 milyon bağımsız bölümün acil dönüşmesi gerekiyor. Şu anda Türkiye genelinde yaklaşık 400 bin bağımsız bölümün dönüşüm süreci devam ediyor. 2012’den bugüne kadar Türkiye genelinde kentsel dönüşüm projeleri kapsamında Bakanlığımızca 480 milyar TL değerinde kaynak kullanıldı.
İSTANBUL VE YARISI BİZDEN KAMPANYASI: İstanbul’da ise 6 milyon konut ve 1,5 milyon ticari alandan oluşan toplam 7,5 milyon bağımsız bölüm bulunmaktadır. 600 bin bağımsız bölümün acil dönüşmesi gerekiyor. 2012’den bugüne kadar kentsel dönüşüm projeleriyle İstanbul’da 800 bin bağımsız bölümün dönüşümünü tamamladık. Şu anda İstanbul’da 170 bin 941 bağımsız bölümün dönüşüm süreci ise devam ediyor. 2012’den bugüne kadar kentsel dönüşüm projeleri kapsamında İstanbul’da 127 milyar 926 milyon TL değerinde yatırım gerçekleştirdik. İstanbul’da acil dönüşmesi gereken 600 bin konut başta olmak üzere riskli 1,5 milyon bağımsız bölümü 5 yıl içerisinde dönüştürüp afetlere karşı dirençli hale getireceğiz. İstanbul’un dönüşümünü 4 adımda tamamlamayı düşünüyoruz. Kentsel dönüşüm çalışmalarına daha hızlı devam edeceğiz. Yarısı Bizden Kampanyamızla en az 200 bin konutu dönüştüreceğiz. Rezerv alanlarda 350 bin güvenli ve sağlam konut inşa edeceğiz. Kentsel dönüşümün önündeki engelleri ortadan kaldıracak yasa çalışmamızla dönüşümü hızlandıracağız.
BELEDİYELER DAHA AKTİF ÇALIŞMALI: Biz her ne kadar büyük bir çaba ile gece gündüz demeden çalışsak da maalesef yerel yönetimler, özellikle bazı belediyeler yeteri kadar emek sarf etmiyorlar. Durumun ciddiyetinden uzak bir şekilde hareket ediyorlar. Özellikle afet bölgesinde ve kentsel dönüşümlerin yapıldığı yerlerde ayrıca Marmara ve İstanbul olmak üzere deprem riskinin yüksek olduğu yerlerde yerel yönetimler çok daha aktif bir şekilde çalışma yürütmeliler. Belki de yapabilecekleri en hayırlı hizmet bu olacaktır.
KENTSEL DÖNÜŞÜM BAŞKANLIĞI İÇERİSİNDE 3 MÜDÜRLÜK: Bir tanesi Marmara’daki kentsel dönüşüm sürecini yürütecek. Diğeri Marmara Bölgesi dışındaki kentsel dönüşüm sürecini yürütecek. Üçüncüsü ise Hazine arazilerini tarama, tespit ve değerleme işlemlerini yaparak kentsel dönüşüme kaynak oluşturacak. Bu düzenlemeyle birlikte kentsel dönüşüm sürecine yeni bir soluk getirmiş olduk. Yine Hazine’ye yük oluşturmadan hem ülkemizdeki sağlıksız yapıları yenileyeceğiz hem de konut sıkıntısına karşı alternatif bir çözüm üretmiş olacağız.
800 MİLYON METREKARE İNŞAAT ALANININ DENETİMİ DEVAM ETMEKTE: Ülke genelinde 469 bin adet işe ait olmak üzere 800 milyon metrekare inşaat alanının denetimi devam etmekte ve denetçi olarak belgelendirilen mimar ve mühendislerden 15 bin 500’ü aktif olarak bu denetimlerde görev yapmaktadır. Denetim faaliyetleri halen Bakanlığımızdan belgeli 2 bin 250 adet yapı denetim kuruluşunca yürütülmektedir. Bakanlığımızca inşaatlarda kullanılan betondaki hata, kayıp ve kaçak oranlarının sıfır veya sıfıra en yakın hale getirilebilmesi amacıyla betonun çip ile takibi için kurduğumuz Elektronik Beton İzleme Sistemi’ni ülke genelinde 25 Aralık 2018’de uygulamaya başladık.
DOĞAYI TAHRİP EDERSENİZ TABİAT SİZDEN İNTİKAM ALMAYA BAŞLIYOR: Bugün ülkemiz iklim krizinin ağır sonuçlarıyla karşı karşıya. Karadeniz bölgemizdeki seller, Akdeniz ve Ege’deki yangınlar, Marmara Denizi’ndeki müsilaj, Doğu ve Güneydoğu da artan kuraklık, iklim değişikliğinin en somut göstergeleridir. Dünya bir denge üzerine yaratılmış. Bu denge bozulduğu zaman felaketler de arka arkaya geliyor. Eğer doğayı tahrip ederseniz, atmosferi kirletirseniz tabiat sizden intikam almaya başlıyor. Biz, bu tahribatı onarıp, yeniden dengeyi tesis etmeye çalışıyoruz. Ülke olarak iklim değişikliği ve çevre sorunlarıyla mücadeleyi her zaman siyaset üstü ve sınır tanımayan konular olarak ele alıyoruz. Hatta iklim değişikliğini artık ülkelerin birer güvenlik meselesi olarak görüyoruz. Bu bağlamda Paris İklim Anlaşması ve Avrupa Yeşil Mutabakatı ile başlayan ekonomilerde yeşil dönüşüm süreci Türkiye’yi de oldukça yakından ilgilendiriyor. Deniz çöplerinin önlenmesi ve temizlenmesi çalışmaları kapsamında 2019 yılından günümüze kadar 185 bin ton deniz çöpü toplanmış ve bertaraf edilmiştir.
595 PROJENİN 392’SİNE ‘ÇED OLUMLU’ KARARI VERİLDİ: 2023 yılının ilk 9 ayında 67 bin 381 çevre denetimi gerçekleştirdik. Çevreyi kirleten 4 bin 317 tesise ve 25 deniz aracına 950 milyonun üzerinde ceza uyguladık. Bu kapsamda 267 işletmeyi ise faaliyetten men ettik. Tüm ülkede çevre denetimlerinin tek merkezden planlanması, yönetilmesi ve takip edilmesi amacıyla Sürekli Denetim Merkezi kurduk. Kurulu kapasitesi günde 5.000 m3’ün üzerinde olan 429 atık su arıtma tesisinden deşarj edilen atık suları gerçek zamanlı olarak izliyoruz. Tüm denizlerimizde toplam 425 istasyonda denizlerimizin kirlilik ve kalite durumunu izliyoruz. 2023 yılı içinde tüm sektörlerde 595 projenin ÇED süreci değerlendirildi. 392’sine ‘ÇED Olumlu’ 203’üne de ‘ÇED olumsuz, iptal, iade’ kararı verildi.”
Ankara
ANKA Haber Ajansı