Nöbetçi Eczaneler
(İZMİR) – İzmir Büyükşehir Belediyesi, yerel demokrasinin güçlendirilmesi yönündeki adımlardan biri olarak “Kent Denetçileri” uygulamasını başlattı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay tarafından kamuoyuna tanıtılan proje kapsamında beş bölgede sahaya inildi. Türkiye’de ilk kez uygulanan çalışma kapsamında yurttaşların yaşadıkları kentte sadece gözlemci değil, denetleyici ve karar verici olmasının önü açıldı.
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından kentte yerel yönetişim anlayışını güçlendirmek amacıyla “Kent Denetçileri” uygulaması başlatıldı. İzmir Planlama Ajansı (İZPA) önderliğinde yürütülen yeni programla gönüllü vatandaşların katılımcı anlayışla kent yönetimine dâhil edilmesi sağlandı. Avrupa Birliği (AB) Projesi IMPETUS kapsamında düzenlenen “Kent Denetçileri” programıyla birlikte şeffaf bir süreç sonrasında seçilen 17 Kent Denetçisi; çevre kirliliği, kentsel hijyen, yeşil alanların korunması gibi kritik konularda saha tespitlerine başladı. İlk aşamada Konak, Karşıyaka, Balçova ve Buca’da beş bölgede harekete geçildi. Çalışmaya başvuru yaparak seçilen, 18 yaşını doldurmuş ve en az 6 aydır İzmir’de yaşayan kent denetçileri Kültürpark, Kordon, Hasanağa Bahçesi, Bostanlı ve İnciraltı Kent Ormanı’nda sahaya indi.
Aşağıdan yukarıya kentsel veri üretimi
Projenin fikir ekibinde yer alan İzmir Kavram Meslek Yüksek Okulu Mimarlık ve Şehir Planlama Bölümü Mimari Restorasyon Programı Öğretim Üyesi Dr. Pelin Özden, “Özgün, inovatif bir proje. Katılımcılığın, yurttaş biliminin ön plana çıktığı bir çalışma. Vatandaşların yerel yönetim hizmetlerini denetleyebileceği, karar alma mekanizmalarına aktif katılım sağlayacağı bir proje. Tarafımıza 2 bin 911 başvuru ulaştı. Açık ve şeffaf bir süreçle birlikte programımızı başlattık. İzmir’deki önemli beş kamusal alan içinde kent denetçiliği söz konusu olacak. Zabıta İşleri’nden görevli amirlerimiz kontrolünde çevresel denetim ve kültürel mirasla ilgili veriler toplandı. Bunlar, denetçilerin yaka ve boyunlarında yer alan kameralar tarafından görüntülü veya sesli olarak kayıt altına alındı. Özel tutanakla zabıtayla paylaşıldı. Aşağıdan yukarıya kentsel veri üretimi söz konusu oldu” ifadelerini kullandı.
“Vatandaşın da görevini yerine getirmesi gerekiyor”
Projeye katılan Aleyna Polater, “Kenti bir yurttaş olarak denetlemek herkesin istediği bir şey. Bazen aksaklıklar oluyor, bunlar için birebir görüşme istenebiliyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde kime ne diyeceğimi, nasıl ilerleyebileceğimi öğrenmek istedim. Nasıl çalışılıyor, nasıl işlem yapılıyor, bunları bilmek istedim. Her şey aslında belediyenin sorumluluğunda değil. Bizim de vatandaşlar olarak üzerimize düşen görevi yerine getirmemiz gerekiyor. Bu yolda adım attım. Çok doğru ve güzel bir karar olduğunu düşünüyorum” dedi.
60 yıldır İzmir’de yaşadığını aktaran Şaban Öngören de “İşimden dolayı hemen hemen kentin her yerini dolaşıyorum. Gördüğüm sorunların çözülmesi, yetkililere bildirilmesi için bu uygulamayı bekliyordum. Görünce hemen başvurdum. Vatandaşlar her şeyi belediyeden bekliyorlar. Şimdi görev alınca gerekli yerlere ikaz ve bildirimde bulunabileceğiz. Çok faydalı bir çalışma olacağını düşünüyorum. Devam etmesi ve denetçi sayısının çoğalması lazım” diye konuştu.
İzmir için önemli hedefler belirlendi
Kent Denetçileri uygulaması, Avrupa Birliği (AB) Projesi IMPETUS kapsamında 509 girişim arasından ilk 20 proje arasında yer alarak finale kalmıştı. Yurttaş Akademisi-Kamu Denetçileri Programı, İZQ Girişimcilik Merkezi’nde İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay’ın ev sahipliğinde düzenlenen toplantıyla kamuoyuna tanıtılmış, gönüllü denetçiler 2 bin 911 başvuru arasından noter huzurunda kurayla ve mülakatlarla belirlenmişti.
Projeyle çevre kirliliği, kentsel hijyen ve yeşil alanların korunması gibi kritik konuların kent denetçilerinin aktif katılımıyla doğrudan sahada tespit edilmesi hedefleniyor. Kent Denetçileri programı, çevre kirliliği ve iklim değişikliği gibi konularda toplumsal farkındalık yaratıyor ve veri üretimi sürecini artırıyor. Çevre hakkı ve sağlıklı kentler konusunda farkındalık oluştururken aynı zamanda yurttaşları kentsel sürdürülebilirlik konusunda aktif aktörler haline getiriyor.
İZPA öncülüğünde başladı
Çalışmada; İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Zabıta Dairesi Başkanlığı, Kent Tarihi, Tanıtım ve Turizm Dairesi Başkanlığı, Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı, Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı, Park ve Bahçeler Dairesi Başkanlığı, Çevre Koruma Dairesi Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği, İzmir Kent Konseyi Engelli Meclisi ve Kentsel Adalet ve Eşitlik Şube Müdürlüğü yönetici ve yetkilileri yer aldı. Sağlıklı bir koordinasyonla süreci yürüten birimler, Türkiye’de bir ilk olan çalışmayı İZPA öncülüğünde başlattı.