Nöbetçi Eczaneler
ANKARA – Şap hastalığı, bulaşıcılığı son derece yüksek olan ve başta büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar olmak üzere birçok hayvan türünü etkileyen viral bir hastalık olarak hayvancılık sektörünü ciddi şekilde tehdit etmektedir. Hayvansal üretim kapasitesinde kayıplara yol açan bu hastalık, aynı zamanda gıda güvenliği ve halk sağlığı açısından da risk oluşturmaktadır. Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) olarak, şap hastalığına karşı yürütülecek mücadelenin etkinliğinin artırılması için alınması gereken tedbirlerin sistematik, bütüncül ve sürdürülebilir bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini kamuoyuyla paylaşmayı görev kabul ediyoruz.
Hastalığın yayılmasını önlemenin en etkili yolu, koruyucu hekimlik uygulamalarının yaygınlaştırılmasıdır. Bu kapsamda öncelikli olarak düzenli ve eksiksiz bir aşılama programının hayata geçirilmesi büyük önem taşımaktadır. Şap hastalığına karşı yürütülecek aşılamalar, hayvan popülasyonunun tamamını kapsamalı ve belirlenen takvim doğrultusunda uygulanmalıdır. Aksi takdirde, aşılama eksiklikleri hastalığın hızla yayılmasına neden olarak telafisi güç kayıplara yol açabilir.
Hayvan hareketlerinin kontrol altına alınması da mücadelede bir diğer kritik unsurdur. Yetiştiriciler arası hayvan alım-satımı, hayvan pazarlarına giriş-çıkışlar ve nakliyat faaliyetleri denetim altına alınmalı; özellikle hastalığın görüldüğü bölgelerde karantina önlemleri hızla uygulanarak hastalığın yayılması engellenmelidir. Hayvan pazarları ve nakliye alanlarında alınacak sıkı tedbirler, kontrolsüz dolaşımı önleyerek hastalık zincirini kıracaktır.
Şap hastalığıyla mücadelede yetiştirici eğitimlerinin artırılması da hayati öneme sahiptir. Yetiştiricilerin hastalığı erken evrede tanıyabilmeleri ve gerekli önlemleri zamanında alabilmeleri için bilinçlendirme çalışmaları desteklenmeli; farkındalık düzeyinin yükseltilmesi sağlanmalıdır.
Şap hastalığı,insan sağlığı üzerinde bir tehdit oluşturmamaktadır. Hayvanlarda ise yüksek ateş, iştahsızlık, ağız ve ayaklarda yaralar gibi semptomlara neden olarak hem et hem de süt veriminde ciddi düşüşlere yol açmaktadır. Özellikle süt üretiminde yüzde 30 ila yüzde 70’e varan kayıplar gözlemlenmektedir. Bu kayıplar, üretim maliyetlerini artırmakta, tedavi süreçlerini uzatmakta ve sektördeki sürdürülebilirliği tehdit etmektedir. Dolayısıyla hastalığın etkileri yalnızca hayvan sağlığıyla sınırlı kalmamakta, aynı zamanda üretici gelirlerini ve ülke ekonomisini de doğrudan etkilemektedir.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sürdürülen aşılama çalışmaları ve saha denetimleri oldukça kıymetlidir. Bu çalışmaların ülke genelinde aynı etkililikle uygulanabilmesi için veteriner hekim istihdamının artırılması, saha ekiplerinin güçlendirilmesi ve bölgesel farklılıkların dikkate alındığı destek mekanizmalarının devreye sokulması gerekmektedir. Aşılama hizmetlerinin daha hızlı ve yaygın sunulabilmesi için uygulayıcı ekiplerin teknik kapasitesi artırılmalı, veteriner hekimlerin çalışma koşulları iyileştirilmelidir. Ayrıca, dijital hayvan takip sistemlerinin güçlendirilerek her hayvanın sağlık geçmişinin kayıt altına alınması ve anlık takibinin yapılması, mücadeleye önemli katkı sunacaktır.
Şap hastalığı ve diğer zoonotik hastalıklar ülkemizde zaman zaman gündeme gelmekte olup, hayvanlardan hayvanlara ve hayvanlardan insanlara geçen bu hastalıklarla etkin mücadele büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, veteriner hekim istihdamının artırılması gerekliliğini bir kez daha vurgulamaktayız. Erken uyarı, hızlı tehşis ve hızlı reaksiyon için “Tek Sağlık” yaklaşımının eksiksiz uygulanması zorunludur. Bu amaçla, doğrudan Cumhurbaşkanlığına bağlı Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin kurulması ve burada multidisipliner bir çalışmanın yürütülmesi talebimizi yineliyoruz. TVHB olarak, özellikle kamuda veteriner hekim istihdamı ihtiyacının ivedilikle karşılanması gerektiğinin de altını önemle çiziyoruz.
TVHB olarak, alınacak her önlemin yalnızca hayvan sağlığının korunması değil, aynı zamanda gıda güvenliğinin teminat altına alınması ve sürdürülebilir hayvancılık politikasının inşası anlamına geldiğini bir kez daha hatırlatıyoruz.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Ali EROĞLU
Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi Başkanı