Nöbetçi Eczaneler
(ANKARA) – Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan, çiftçinin ürettiği fındığın kilosunun serbest piyasada 250 liraya kadar satıldığını belirterek, fındık alım fiyatını 195 lira olarak açıklayan Toprak Mahsulleri Ofisi’ne (TMO) tepki gösterdi. Arıkan, TMO’nun fındık fiyatını üretici lehine güncellemesi gerektiğini kaydetti. Arıkan, “Devletin asli görevi, piyasayı düzenlemek, üreticiyi korumak ve fiyat istikrarını sağlamaktır. Ancak geldiğimiz noktada, TMO aracılığıyla fındık üreticisinin emeği aracılara, fındık baronlarına peşkeş çekilmiştir” değerlendirmesinde bulundu.
Arıkan, yaptığı yazılı açıklamada, çiftçinin “kara gün dostu” olmadığını gösteren TMO’nun, “fındık baronlarının” yanında saf tutan bir tutum sergilediğini ifade etti. Serbest piyasada fındığın 220-250 lira bandında işlem gördüğüne işaret eden Arıkan, “TMO’nun açıkladığı rakam, üreticiyi korumak yerine fındık baronlarını sevindirmiştir. Bu, doğrudan piyasaya müdahale ve üretici aleyhine alınmış bir karardır” dedi.
Arıkan, başından beri 2025 yılı için fındık taban fiyatının en az 300 lira olması gerektiğini vurguladıklarını, ancak TMO’nun bunu dikkate almayarak üreticiyi hayal kırıklığına uğrattığının altını çizdi. Arıkan, yol yakınken yanlıştan dönülerek, TMO tarafından fındık alım fiyatının üreticinin lehine güncellenmesi gerektiğini kaydetti.
Bu yıl yaşanan zirai don afeti ve kuraklık nedeniyle fındık rekoltesinin ciddi şekilde düştüğünü vurgulayan Arıkan, “Rekoltenin düşük olduğu herkes tarafından biliniyordu. Arz-talep dengesi gereği fiyatların yükseleceği zaten belliydi. 2024 mahsulü fındık, Nisan 2025 itibariyle 200 liranın üzerine çıkmış, 220 liraları görmüştü. Böyle bir ortamda TMO’nun 195 lira açıklaması, üreticiyi mağdur etmekten başka bir işe yaramaz” ifadelerini kullandı.
“Serbest piyasada daha yükseğe giden fındığı üretici niye sana getirsin TMO?”
Fındık üreticisinin maliyet yüküne dikkat çeken Arıkan, şunları kaydetti:
“Teknik analizler gösteriyor ki, üretici bir kilo fındığı en az 310 liradan satabilmeli ki bu üretim sürdürülebilir olsun. TMO fiyat açıklayacaksa, en az 300 liradan açıklamalıydı. 195 lira fiyat ile üreticiye değil, baronlara hizmet edilmiştir. TMO’nun belirlediği alım fiyatı, üreticinin binbir zahmetle topladığı fındığın fiyatını aşağıya çekmeye dönük bir müdahaledir. TMO’nun 195 lira açıklaması, ihtiyacı olan üreticiyi birkaç aylığına ürününü çok ucuza satmaya zorlamaktır. Şimdi soruyoruz: TMO gerçekten üreticinin yanında mı, yoksa baronların, aracıların yanında mı? Yine sormak istiyoruz: TMO, 25 Ağustos’ta randevu usulüyle fındık alımına başladığını duyurdu. TMO, kaç üreticiden ne kadar fındık alımı yaptı? Bunu açıklayabilir mi? Yani serbest piyasada daha yükseğe giden fındığı üretici niye sana getirsin TMO?”
“TMO aracılığıyla fındık üreticisinin emeği, aracılara, fındık baronlarına peşkeş çekilmiştir”
Arıkan, TMO’nun piyasaya girmesinin üretici lehine sonuç doğurmadığını, zaten az olan fındığı üreticinin serbest piyasada daha yükseğe satabildiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye’de fındık yoksa, dünyada da fındık yoktur. Çünkü Türkiye, dünyadaki fındık üretiminin yüzde 75’ini karşılıyor. 120 ülkeye ihraç edilen stratejik bir üründen bahsediyoruz. Devletin asli görevi, piyasayı düzenlemek, üreticiyi korumak ve fiyat istikrarını sağlamaktır. Ancak geldiğimiz noktada, TMO aracılığıyla fındık üreticisinin emeği aracılara, fındık baronlarına peşkeş çekilmiştir. Fındık üretiminde dünyada lider konumundayız. Fakat üreticimiz kazanmıyor. Aracılar ve yabancı şirketler bu üründen yüksek gelir elde gediyor. Fındık bizde ama borsası Hamburg’da. Fındık üretimi bizde ama kazanç küresel şirketlerde. Bereketli topraklar bizde ama parası kapitalist sermayede. Benim çiftçi kardeşim üretiyor ama parayı İtalyan şirketler kazanıyor. Benim Karadenizli hemşerim emek veriyor ama nimetini Hamburg’daki fındık lobileri yiyor. Oysa en değerli tekel ürünümüz fındıktır. Bu ürünün yetiştirmesini, işlemesini ve pazarlamasını biz yapabilmeliyiz.”
Necmettin Erbakan’ın Başbakanlık yaptığı 54. Hükümet döneminde fındığa yüzde 467 zam yapıldığını hatırlatan Arıkan, “Biz fındık taban fiyatını açıkladığımızda kemençeli kutlamalar yapılıyordu. Siz fiyat açıklayınca üretici matem havasına giriyor” ifadelerini kullandı.