(ANKARA)- İsrail Parlamentosu Devlet Kontrol Komitesi, “7 Ekim 2023 saldırısına ilişkin devlet soruşturması” açılması talebini 4’e karşı 6 üyenin oyuyla reddetti. Soruşturma komisyonu önerisine karşı çıkanların tamamı koalisyon üyeleri olarak kayıtlara geçerken, sonuç tepkilere neden oldu.
Knesset Devlet Kontrol Komitesi, 7 Ekim 2023 Hamas saldırısına ilişkin bir Devlet Soruşturma Komisyonu (COI) kurulması önerisini oyladı. Soruşturma Komisyonu önerisi 4’e karşı 6 oyla reddedildi. Muhalefet üyelerinin tamamı “evet” oyu kullanırken, öneriye karşı çıkanların koalisyon hükümeti üyesi olması tartışmalara yol açtı. Komite Başkanı Mickey Levy, “yeniden oylama yapılacağı yönünde” söz verdi.
Komite toplantısı sırasında, “Başbakan Binyamin Netanyahu’nun 7 Ekim’deki ihmallerine ve diğer bakanlar ile üst düzey IDF yetkililerinin başarısızlıklarına” işaret eden Devlet Denetçisi raporunun bazı bölümleri sunuldu. Komite üyeleri, tartışmanın sonuna doğru oy kullanmak için içeri girdi. Tartışma sırasında, 7 Ekim’de öldürülenlerin aile üyeleri, Devlet Soruşturma Komisyonu kurulmasını talep ettiklerini açıkladı.
7 Ekim saldırılarında hayatını kaybedenlerin aileleri tepki gösterdi
Supernova Festivali’nde öldürülen Ido Edri’nin annesi Reut Edri, “savaşın başından bu yana defalarca Knesset’e gelmesinin ardından bakanlar tarafından kendisine bir devlet soruşturma komisyonu sözü verildiğini” söyledi. Edri, “Benim için bir iyileşme yok. Eğer bir Devlet Soruşturma Komisyonu kurulmazsa, halkı sokaklara dökeceğiz. Devlet Soruşturma Komisyonu olmayan hiçbir alternatifi kabul etmeyeceğiz. Halkı sokaklara dökeceğiz ve pes etmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.
Geçen hafta Yüksek Adalet Divanı, hükümete 7 Ekim olaylarını araştıracak bir soruşturma organı kurulması yönündeki ilerleme hakkında bilgi vermesi için bir ay süre vermişti. İsrail basınına göre bu talep, “kapsamlı bir soruşturma ihtiyacı konusunda bir tartışma olmadığını ve hükümetin bu konuda harekete geçmesi gerektiğini” vurguluyordu.
Son iki yıldır, yaslı aileler ve kamuoyunun büyük bir kısmı hükümetin, ordunun, istihbarat topluluğunun ve güvenlik yetkililerinin hazırlık ve muhakeme konusunda bir ihmalinin varlığının, “mümkün olan en geniş şekilde soruşturulması gerektiğini” savunarak, Devlet Soruşturma Komisyonu için şiddetle bastırıyordu. Ancak bu talep kabul edilmemiş oldu.
Komitenin oluşması için ne gerekiyor?
Böyle bir komitenin kurulabilmesi için iki yöntem bulunuyor. Her ikisi de hükümet tarafından yapılabilirken, ikincisi aynı zamanda Devlet Denetçisi’nin yetkisine de dayanıyor. Yasal ve tarihsel olarak, Devlet Soruşturma Komisyonu olan kamu komitesi, hükümetin yeşil ışık yakmasının ardından genellikle anayasa aracılığıyla Knesset tarafından kurulabiliyor. Temel amacı, kapsayıcı olarak görüldüğü için “hükümete olan kamu güvenini yeniden tesis etmek” olan bu komite, 7 Ekim saldırılarında hayatını kaybedenlerin aileleri tarafından uzun süredir talep ediliyordu.
Hükümet şu ana kadar bu komisyonu kurmadı. İsrail basınına göre, hükümete göre bunun iki nedeni bulunuyor. Bunlar “devam eden bir savaşın ortasında bireyleri soruşturmanın uygun olmaması” ve “Yüksek Mahkeme Başkanı Isaac Amit’e koalisyondaki birçok kişi tarafından güvenilmemesi” olarak iddia ediliyor.