İran: Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın denetimini mümkün kılan Kahire mutabakatı artık geçerli değil

(ANKARA) – İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulu’nun İran’a karşı yeni bir karar tasarısını kabul etmesinin ardından, eylül ayında imzalanan ve Ajans ile İran arasında teknik iş birliğini öngören Kahire Mutabakat Zaptı’nın resmen geçersiz sayıldığını açıkladı.

Arakçi, Fransa, Almanya ve İngiltere’den oluşan Avrupa Üçlüsü’nün ABD desteğiyle sunduğu ve İran’ın nükleer programına ilişkin ek bilgi ve denetim erişimi sağlamasını talep eden karar tasarısını “hukuksuz ve gerekçesiz” olarak nitelendirdi. Söz konusu karar, BM Güvenlik Konseyi yükümlülükleri çerçevesinde İran’dan UAEA’ya tam iş birliği ve şeffaflık göstermesini istiyor. Arakçi, bu adımın UAEA ile İran arasındaki teknik iş birliği sürecini sekteye uğrattığını belirtti.

İranlı bakan ayrıca, Avrupa Üçlüsü’nün daha önce BM Güvenlik Konseyi’nde kaldırılmış yaptırımları yeniden devreye sokma girişimlerinin Kahire Mutabakatı’nı fiilen geçersiz hâle getirdiğini hatırlatarak, UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi’ye gönderilen resmi mektupla mutabakatın “artık geçerli olmadığının” bildirildiğini söyledi.

İran ile UAEA, eylül ayında Kahire’de iş birliğinin yeniden başlaması için bir anlaşma imzalamıştı. Arakçi, mevcut koşullar altında bu mutabakatın “artık geçerli olmadığını” ifade ederek, İran’ın nükleer programının barışçıl niteliğini kanıtlamak için tüm diplomatik yolları tükettiğini vurguladı.

Gerilim, 13 Haziran’da İsrail’in Tahran’a düzenlediği saldırıyla tırmanmış; saldırıda askeri, nükleer ve sivil hedeflerle birlikte bazı üst düzey komutanlar hedef alınmıştı. Tahran buna füze ve İHA saldırılarıyla karşılık vermiş, ABD ise İran’ın üç nükleer tesisini bombalamıştı. Çatışmalar 12 gün sürmüş ve 24 Haziran’da yürürlüğe giren ateşkesle son bulmuştu.