İHD Van’dan Rojin Kabaiş için adalet çağrısı

(VAN) – Van İnsan Hakları Derneği (İHD), bir yıl önce şüpheli şekilde hayatını kaybeden üniversite öğrencisi Rojin Kabaiş’in dosyasının hâlâ sonuçlandırılmamasına tepki gösterdi. İHD, Adli Tıp’ın bağımsız olmadığını belirterek, İstanbul Sözleşmesi’ne dönülmesini talep etti.

İHD Van Şubesi’nde yapılan basın açıklamasında konuşan Ayten Kıran, soruşturmanın “intihar” şüphesi gerekçesiyle dar bir çerçevede ele alındığını ve bu yaklaşımın olası faillerin korunmasına yol açtığını savundu.

Açıklamada, Rojin Kabaiş dosyasının, benzer birçok kadın ölümü gibi sürüncemede bırakıldığı belirtilerek, şunlar kaydedildi:

“Adli Tıp Kurumu, bu coğrafyada hem devlet suçlarının örtbas edilmesinde hem de erkek faillerin aklanmasında tek resmi delil merkezi olarak işlev görüyor. Olayın kendisi, bir kadının yaşam hakkının gasp edilmesi ve şüpheli ölüm olarak kayıtlara geçirilmesi üzerinden, toplumsal cinsiyetin adli mekanizmalarla nasıl çarpıtıldığını gözler önüne sermektedir. Adli Tıp Kurumu tarafından düzenlenen raporlarda, eksik veya şüpheli incelemeler neticesinde fail lehine delil oluşturulduğu, kadınların yaşam hakkına yönelik ihlallerin görünmez kılındığına ilişkin örnekler sıklıkla gözlemlenmektedir. Bu durum, Adli Tıp Kurumu’nun uygulamalarının, eril yargı anlayışını ve cezasızlık politikasını güçlendiren bir araç haline geldiğini; dolayısıyla kadın cinayetlerini dolaylı biçimde meşrulaştıran ve yaygınlaştıran bir etki yarattığını göstermektedir.

İstanbul Sözleşmesi’nin güvence altına aldığı haklar, kadınların şiddetten korunması ve etkin soruşturma yürütülmesi bakımından bağlayıcı ve hayati öneme sahiptir. Türkiye Cumhuriyeti’nin sözleşmeden çekilme kararının ardından, kadınlara yönelik koruma mekanizmalarının zayıfladığı, devletin kadınları şiddetten koruma ve yaşam hakkını güvence altına alma yükümlülüğünü yeterince yerine getirmediği görülmektedir. Bu yaklaşım, yalnızca Rojin Kabaiş dosyası özelinde değil, ülke genelinde meydana gelen kadın ölümleri bakımından da cezasızlık politikalarının sürdürülmesine yol açmaktadır. Bu cezasızlık pratikleri; kadınların yaşam hakkı, adalete erişim ve etkin soruşturma haklarını ihlal etmektedir.”

İHD’den 4 maddelik çağrı

Ayten Kıran, başta Adalet Bakanlığı ve Adli Tıp Kurumu olmak üzere, kamu kurumlarına ve sivil topluma yönelik dört maddelik şu çağrıyı yaptı:

“Rojin Kabaiş dosyası başta olmak üzere tüm kadın ölümleri dosyalarının derhal ve etkin şekilde soruşturulması sağlanmalı, şiddetin, kadın cinayetlerinin ve işkencelerin belgelenmesinde Adli Tıp Kurumu’nun tek yetkili merkez durumundan çıkarılmalı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları doğrultusunda bağımsız hekim ve hastane raporlarının da delil olarak kabul edilmesi yönünde tereddüde yer bırakmayacak şekilde hukuki düzenlemeler yapılmalı, İstanbul Sözleşmesi yeniden imzalansın, kadınların korunma ve yaşam hakkı güvence altına alınmalı, cezasızlık politikalarına son verilmeli, kadın cinayetleri fail ve devlet sorumluluğu bağlamında görünür kılınmalıdır.”