Nöbetçi Eczaneler
Haber: Mehmet Duran ÖZKAN / Kamera: Erdal AKBUĞA
(MALATYA)- CHP Malatya İl Örgütü tarafından uzun süre önce başlatılan hafta sonu üyelerle sohbet toplantıları, son iki haftadır söyleşi programlarıyla devam ediyor. Cumartesi Söyleşileri’nde Türkiye siyasi tarihinin konu edildiği bu haftaki toplantının konuğ İnönü Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. H. Bayram Kaçmazoğlu oldu.
Söyleşi programının açılışında konuşan CHP Malatya İl Başkanı Barış Yıldız, Cumartesi Söyleşileri hakkında kısa bilgi verdi. Yıldız, programların parti içi eğitim ve tarih bilinci açısından önemli olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Cumhuriyet Halk Partisi’nin Cumartesi Söyleşileri programımıza hepiniz hoş geldiniz. Değerli partililer, Cumartesi Söyleşilerinin ikincisini gerçekleştiriyoruz. İnönü Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Bayram Kaçmazoğlu hocamız sağ olsun, bizleri kırmadı. Bugün burada bizlerle birlikte olacak.
Ben her zaman partimizi anlatırken şunu özellikle vurguluyorum: En çok gurur duyduğumuz, en fazla övündüğümüz yönümüz Cumhuriyet Halk Partisi’nin tarihidir. Özellikle gençlik kollarımız başta olmak üzere, tüm yöneticilerimizin, tüm partililerimizin ve tüm üyelerimizin hem Malatya’nın tarihine hem de kendi partileri olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin tarihine hâkim olmalarını çok önemsiyoruz. Bu nedenle bu tür söyleşileri kıymetli buluyor, bilgi ve birikimi paylaşmayı partimiz açısından önemli görüyoruz.”
“Osmanlı’yı tek bir cümleyle anlatmak mümkün değil”
Söyleşide konuşan Prof. Dr. H. Bayram Kaçmazoğlu, Cumhuriyet’e giden sürecin doğru anlaşılabilmesi için Osmanlı dönemine tarihsel bütünlük içinde bakılması gerektiğini belirtti. Kaçmazoğlu, Osmanlı Devleti’nin tek bir cümleyle tanımlanamayacağını ifade ederek şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bir kere Cumhuriyet’e gelinen süreci anlayabilmek için biraz daha gerisine gitmek gerekir. Biliyorsunuz, Cumhuriyet’ten önce Osmanlı Devleti var. Osmanlı Devleti yaklaşık 600 yıllık bir devlettir.
Bu 600 yıllık tarihi tek bir cümleyle özetlemeye çalışanlar vardır. Bir kesim, ‘Osmanlı müthiş büyük bir devlettir, yüce bir devlettir’ der. Bir başka kesim ise yine tek bir cümleyle, ‘Osmanlı hiçbir işe yaramazdı’ diyerek bütünüyle karalayan söylemler üretir.
Oysa ne Osmanlı’yı tek bir cümleyle yüceltmek mümkündür ne de tek bir cümleyle eleştirmek. Çünkü 600 yılı aşkın bir süre yaşanmış bir devletten söz ediyoruz ve bu uzun zaman diliminin farklı dönemleri, farklı özellikleri vardır.”
“Nizam-ı Cedid bir bilinç değişiminin sonucudur”
Osmanlı’da batılılaşma sürecine de değinen Kaçmazoğlu, 18. yüzyılın sonlarında yaşanan dönüşümün bir kırılma noktası olduğuna dikkat çekti. Kaçmazoğlu, Nizam-ı Cedid hareketinin ortaya çıkışını şöyle anlattı:
“Bizde batılılaşma tarihi, 18. yüzyılın sonlarında, yani 1700’lerin sonlarında başlıyor. Nizam-ı Cedid hareketi bu dönemde, III. Selim’le birlikte ortaya çıkıyor. Bu süreçte Osmanlı Devleti, artık kendi başına ürettiği siyasetle yoluna devam edemeyeceğini fark ediyor.
Uluslararası ilişkiler bağlamında bir değişim yaşanıyor ve Osmanlı, varlığını sürdürebilmek için diğer devletlerle diplomatik ve askeri iş birliklerine yönelmek zorunda kaldığını görüyor. Dolayısıyla Nizam-ı Cedid hareketi, önemli bir dönüm noktasıdır. Aynı zamanda bir bilinç değişimidir. Osmanlı, o güne kadar kendisini dünyanın en ihtişamlı imparatorluğu olarak görürken, artık bu durumun sürdürülemez olduğunu fark etmeye başlıyor.”
Söyleşi, Cumhuriyet dönemi siyasi gelişmelerine ilişkin değerlendirmelerle devam etti. Program, katılımcıların soru ve katkılarıyla sona erdi.