(ESKİŞEHİR) – CHP Eskişehir Milletvekilleri Utku Çakırözer, Jale Nur Süllü ve İbrahim Arslan, Beylikova’da bulunan 694 milyon tonluk nadir toprak elementine ilişkin basın açıklaması yaptı. Milletvekilleri, “Kanun teklifini biz verdik. Bu teklif, nadir toprak elementlerinin yurt dışına cevher olarak satışının yasaklanmasını öngörüyor. Sadece CHP olarak değil, tüm milletvekillerinin imzasına açık bir teklif hazırladık. ‘Dışarıya satmak yasaktır’ diyen bu kanun teklifini imzalamaya herkesi davet ediyoruz” dedi.
CHP Eskişehir Milletvekilleri Utku Çakırözer, Jale Nur Süllü ve İbrahim Arslan, İl Başkanı Talat Yalaz ile Beylikova’da tespit edilen nadir toprak elementi (NTE) rezervi hakkında açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı görüşmelere dikkat çeken CHP’li vekiller, Trump ile yapılan anlaşmaların TBMM aracılığıyla kamuoyuna şeffaf şekilde açıklanmasını istedi.
“Sayıştay raporuna göre elementleri ayrıştıracak endüstriyel tesis yok”
Beylikova’daki rezervin 1950’li yılardan beri bilindiğini söyleyen Jale Nur Süllü konuşmasında, şunları ifade etti:
“Orada radyoaktif elementler olması nedeniyle bunun varlığı biliniyor. Yeni bir keşif değil aslında. Ama ancak yoğun çalışmalar 2011 yılında başlamış. Saha ETİ Maden’e devredildikten sonra sondajlar artmış ve toprak analizleri yapılmış. Dünyanın ikinci büyük rezervi olarak 694 milyon tonluk cevher saptanmış. ETİ Maden işletmesinin pilot tesisi var. Bu tesis laboratuvar gibi çalışıyor. Alınan cevher burada öğütülüyor. Bilinen 17 nadir toprak elementinden 10’unun bu elde edilen konsantre içinde olduğu biliniyor. İçinde toryum ve eser miktarda uranyum olduğu biliniyor. 10 element hala ayrıştırılamıyor. Yani her biri ayrı teknolojiler ve kullanım alanları olan, her biri ayrı maddi değere sahip olan elementler ayrıştıracak endüstriyel tesis Sayıştay raporunda da yer aldığı üzere henüz ortada yok.”
CHP olarak madenciliğin bilimsel metotlar ışında yapılması gerektiğine dikkat çeken Süllü, şöyle konuştu:
“Endişelendiğimiz diğer konu da Türkiye’de yürütülen vahşi madencilik faaliyetlerinde olduğu gibi çevresel etki değerlendirmeleri. Çünkü AKP’nin bu konuda karnesi hiç de parlak değil. Son yıllarda sıklıkla madencilik şirketleri lehine değişen maden yasası ve Trump’ın her yere kazma vurun dediği gibi, her yeri talan alanına çevirecek yasa değişiklikleri endişemizin bir kaynağı. CHP olarak madencilik faaliyetlerine karşı değiliz. Ancak bilimsellikten uzak, canlı sağlığını ve geleceğimizi hiçe sayan rantı tüm bunlara tercih eden AKP zihniyeti bizim uyarılarımızı işine gelmediği için engelleme olarak göstermeye çalışıyor. Aynı tutumla nadir toprak elementleri konusunda da kendi beceriksizliklerini küresel pazarlıklarda gizli kapalı kapılar ardında şeffaflıktan uzak nadir toprak elementlerini pazarlık konusu yapmalarının üstünü, Eskişehir Büyükşehir Belediyemizi ‘engellemeye çalışıyor’ diye yaftalayarak örtmeye çalıştılar.”
“Trump ile imzalanan anlaşma kamuoyuna açıklansın”
Utku Çakırözer de “Trump ile imzalanan anlaşma ve diğer anlaşmalar şeffaf bir şekilde kamuoyuna açıklansın. Nasıl bir işbirliği var bu açıklanmalı. Trump’ın 2 dolara alacağız dediği ülkeler arasında Türkiye var mı açıklansın. Trump’la toplantıda bütün yaptıkları pazarlıklar ortaya çıktı. Genel Başkanımız bu peşkeşi açıkça ortaya çıkardı. Sonra bir telaş başladı. Kanun teklifini biz verdik. Nadir toprak elementlerinin yurt dışına cevher olarak satışının yasaklanması noktasında. Sadece CHP olarak vermedik. Tüm vekillerin imzasına açık. Dışarıya satmak yasaktır kanun teklifini imzalamaya herkesi davet ediyoruz” dedi.
“NTE Eskişehir’de işlenmeli”
NTE’nin Eskişehir’de işlenmesini savunduklarını söyleyen İbrahim Arslan, şunları kaydetti:
“AKP temsilcilerinin bizi uyarılarımızdan sonra bu madenimizin ya da bu elementlerin burada işlenecek olmasını ifade etmelerinden çok memnunuz. Biz de bunu savunuyoruz. Soru şu: Sayın Erdoğan 18 Nisan 2023 tarihinde ‘tesis açılmıştır, yılda 1200 ton cevheri işliyoruz’ diyorlar. Yani yaklaşık 2,5 yılda 3 bin ton tesiste işlendiği ortaya çıkıyor. Kamuoyuna açıklayın o pilot tesiste 3 bin ton cevheri kim işledi, kimler işliyor, işlenenleri ne yaptınız, nereye gidiyor. Yabancılar var mı, yok mu? Tümüyle devlet kamu çerçevesinde mi gidiyor? Bunları açıklayın. İki, Amerika ziyaretinin tüm detaylarını kamuoyu ile niye paylaşmıyorsunuz?”
“Samimilerse bu kanun teklifine evet desinler”
Milletvekillerinin, CHP’nin hazırladığı kanun teklifine imza atmaları çağrısında bulunan Arslan, “Kanun metni 4 madde. Bu kanun teklifi CHP’li Eskişehir milletvekilleriyle sınırlı değil. CHP’nin 138 milletvekili de bu kanun teklifine imza koymuştur. Mesele Eskişehir’i aşıp, Türkiye meselesi haline gelmiştir. Samimilerse bu kanun teklifine evet diyelim. O nedenle biz günah filan çıkarmıyoruz. Bu ülkenin motoru da olacağız, freni de olacağız. Bunu tartışıyor olmak projeyi itibarsızlaştırma değil” diye konuştu.