Nöbetçi Eczaneler
Haber : Uğur İSTANBULLU
(ARTVİN) – Artvin’de 24 yıldır ayakkabı tamirciliği yapan Halit Beken, artan maliyetler, gençlerin mesleklerden uzaklaşması ve ekonomik koşullar nedeniyle hem kendi işinin hem de sektörün zor şartlarda ayakta durduğunu söyledi. Beken, “Güzel meslektir ama oğlum mesela okulu bitirdi, üniversiteye gidemedi. Arkadaşına bakıyor; babasının tanıdığını bulmuş, resmi daireye girmiş. Benim oğlum ise burada eline ilaç alıp yapıştırıcı sürüyor. Bizim kaderimiz çalışarak kazanmak” dedi.
Türkiye’de ayakkabı tamirciliği hazır giyim ve hızlı tüketimin etkisiyle azalırken, ustaların yaş ortalamasının yükselmesi mesleğin yok olma riskini artırıyor. Ekonomik kriz tamire olan ilgiyi artırsa da yükselen maliyetler ustaları zorlamaya devam ediyor. Artvin’de ise genç bir usta, babası ile ayakkabı tamirciliği mesleğini sürdürerek bu geleneği yaşatıyor ve artan talebi karşılıyor.
Artvin Sarıbudak köyünden Halit Beken, 24 yıldır ayakkabı tamirciliğini yaptığını vurgulayarak şunları söyledi:
“Eskiden tamir bugünkü şartlara göre çok daha zordu. Mesela eskiden ayakkabılara odun çivisi kullanırdık. Bugün daha farklı, suya ve sıcağa dayanıklı yapıştırıcılarımız var. Her şey gün geçtikçe modernleşiyor ama iş eskiye göre azalmış durumda. Herkes hazırdan para istiyor. Gençlerimiz mesleklerden çok uzak.”
Artan maaliyetler sebebiyle işverenlerin de zor durumda olduğunu kaydeden Beken, şunları ifade etti:
“Bir işçinin bugünkü şartlarda aylık 50 bin lira gideri var. İşverenin bunu verebilmesi için ona 100 bin lira kazandırması lazım. Yüksekokul mezunuyum ama bir yerde iş bulamadım. Dayımdan gördüm, geçinebilmek için bu işe yöneldim. Memnun muyum? Değilim. Çünkü benim emsalim, okuldan arkadaşlarım bir yerde müdür olmuş. Hafta sonu tatili var, akşam 5’ten sonra evine gidiyor, benden fazla maaş alıyor.”
“Pahalılıktan dolayı işlerimiz artıyor ama bizim giderlerimiz de arttı”
Son dönemde ayakkabı tamirinde artış olduğunu belirten Beken, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Tamirde artış var. Pahalılık yüzünden insanlar yeni ayakkabı alamıyor. Ayakkabı eskiden 200–300 liraydı, şimdi 2–3–5 bin lira. Pahalılıktan dolayı işlerimiz artıyor ama bizim giderlerimiz de arttı. Elektrik yüzde 100 zamlandı. Tamir malzemeleri yüzde 200 zamlandı. Sigorta, eleman, vergi derken giderimiz çok yükseldi. Geçen sene muhasebe 750 liraydı, bu sene bin 500 lira. Bizim hiçbir kazancımız yüzde 100 artmadı. Bu işte güven çok önemlidir. Dükkânı, parayı birbirimize emanet ediyoruz. Güzel meslektir ama oğlum mesela okulu bitirdi, üniversiteye gidemedi. Arkadaşına bakıyor; babasının tanıdığını bulmuş, resmi daireye girmiş. Benim oğlum ise burada eline ilaç alıp yapıştırıcı sürüyor. Gururunun kırıldığını anlıyorum ama ‘Ne yapayım oğlum, bizim tanıdığımız yok. Bu işe devam edeceksin’ diyorum. Bizim kaderimiz çalışarak kazanmak.
“Bu işi seviyorum ve iyi yerlere gelmek istiyorum”
Babası ile birlikte çalışan Emirhan Beken ise şunları ifade etti:
“Profesyonel olarak 4–5 yıldır yapıyorum. İlkokuldan beri babamdan görerek kendimi geliştirdim. Babamdan öğrendim, yavaş yavaş dükkânı bana bırakmaya başladı. Severek yapıyorum, kendi işim olduğu için şartlar da iyi. El becerim iyi, görerek kendimi geliştirdim. Severek devam ediyorum. Şimdiki gençler gezmeye ve hazır para harcamaya daha çok önem veriyor. Ben ise dükkânı daha da geliştirmek, daha sistemli çalışmak istiyorum. Bu işi seviyorum ve iyi yerlere gelmek istiyorum. Ayakkabı alamayan insanlar var, durumları yok. Bu yüzden tamire yöneliyorlar.”