Nöbetçi Eczaneler
(ANKARA) – Anadolu Eğitim Sendikası Genel Başkanı Mehmet Alper Öğretici, “Milyonlarca asgari ücretlinin çalıştığı günümüzde, bir asgari ücretlinin çocuğu okula başlayacaksa; Okul öncesi için aylık gelirinin yaklaşık yüzde 35’ini, ilkokul için aylık gelirinin yaklaşık yüzde 60’ını, ortaokul ve lise için aylık gelirinin nerdeyse hepsini harcamak zorunda kalıyor. Kaldı ki bu masraflar sadece eğitim-öğretim döneminin başında yapılan harcamalar. Bir de bu harcamalara aylık düzenli ödenmesi gereken varsa servis -ulaşım ücreti, beslenme ücreti eklendiğinde bu yükün altından kalkmak mümkün görünmüyor. Bu nedenle sabit gelirli olarak çalışanlar bu masrafları karşılamakta büyük zorluk çekecek” dedi.
Anadolu Eğitim Sendikası Genel Başkanı Mehmet Alper Öğretici, okula hazırlık masrafları ile ilgili yazılı açıklama yaptı. Öğretici, şunları kaydetti:
“Her eğitim öğretim yılı başlangıcında okula hazırlık masrafları velilerin bütçe yüklerini daha çok artırıyor. Bu yıl da cüzdanları TÜİK’in enflasyon oranına göre zam alıp ENAG’ın verilerine göre hayat yaşamaya alıştırılan sabit gelirliler, çocuklarının geleceği için neyden fedakarlık edeceklerini şaşırmış durumdalar. Anadolu Eğitim Sendikası olarak okul öncesinden üniversiteye kadar okula hazırlık için harcama kalemlerini ortaya koymaya çalıştık.
Anaokulundan liseye harcamalar katlanarak gidiyor
Çocuğunun ilk okul heyecanını tadacağı anaokuluna kayıt yaptıran bir veliye öz bakım listesi, kırtasiye listesi ve katkı payı ücretleri, baz alındığında devlet anaokullarında yaklaşık 6 bin ile 8 bin 500 arasında bir maliyet çıkmaktadır. Bu fiyata özel etkinlikler, kıyafetler için harcanan para dahil değil. İlkokulda bir öğrencinin okula başlama maliyeti, kırtasiye, çanta,okul kıyafeti.ayakkabı dahil 14 bin lirayı buluyor. Ortaokulda da benzer bir tablo hakim. Kırtasiye ve okul kıyafetlerinin toplam maliyeti yaklaşık 20 bin lira. Bu rakamlar markaya göre daha da yukarı çıkabilmekte. Lise hayatına başlayacak bir öğrenci için velinin benzer kalemlerde yapacağı harcama 20-25 bin lira ortalamasında. Yine markaya göre bu rakamlar yukarı çıkmaktadır.
Bütün bunlara ek olarak okul servisleri bütçelere en çok dokunan bir kalem olarak karşımıza çıkıyor. İstanbul için aylık 0-1 kilometre 2024 yılında bin 700 lirayken 2025 yılında yaklaşık yüzde 50 artışla 2 bin 650 lira; 23-25 km için 6 bin 100 lira olarak belirlendi. Diğer şehirlerde de durumlar çok benzer.
Sabit gelirli olarak çalışanlar bu masrafları karşılamakta büyük zorluk çekecek
Milyonlarca asgari ücretlinin çalıştığı günümüzde, bir asgari ücretlinin çocuğu okula başlayacaksa; okul öncesi için aylık gelirinin yaklaşık yüzde 35’ini, ilkokul için aylık gelirinin yaklaşık yüzde 60’ını, ortaokul ve lise için aylık gelirinin nerdeyse hepsini harcamak zorunda kalıyor. Kaldı ki bu masraflar sadece eğitim-öğretim döneminin başında yapılan harcamalar. Bir de bu harcamalara aylık düzenli ödenmesi gereken varsa servis -ulaşım ücreti, beslenme ücreti eklendiğinde bu yükün altından kalkmak mümkün görünmüyor. Bu nedenle sabit gelirli olarak çalışanlar bu masrafları karşılamakta büyük zorluk çekecek. Birden fazla okul çağında çocuk varsa bu durum katlanarak artacak.
Özel okul ücretleri ise yanına yaklaşılır gibi değil. Milli Eğitim Bakanlığı özel okullarda yüzde 54’lük zam oranı belirlese de okulların kayıt ücretleri şehir ve imkanlara göre farklılık göstermekle beraber bütün kademelerde ücretlerler 300 bin liradan, 1,3 milyon liraya kadar çıkıyor.
Toplam öğrenci sayısının yüzde 14 kadar KYK yurdunun yatağı var
Üniversiteye kayıttan itibaren karşılaşılan maliyetler ise okumanın, eğitim almanın ülkemizde her geçen gün ne kadar ağırlaştığının, bütçeleri ne kadar sarstığının göstergesi. Üniversite eğitiminde sadece eğitim değil barınma ve ulaşım da önemli bir kalem. Türkiye geneli KYK sayısı 862. Bu yurtların yatak kapasitesi ise 994 bin 137. 2025 yılı itibarıyla Türkiye geneli ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyindeki üniversite öğrencisi sayısı yaklaşık 7 milyon. Toplam öğrenci sayısının yüzde 14 kadar KYK yurdunun yatağı var.
KYK yurdunda kalamayan bir öğrencinin barınma, fatura, yemek, ulaşım kitap kırtasiye, kişisel ihtiyaç gibi kalemler dahil edildiğinde ortalama en düşük seviyeden aylık maliyeti 20 bin ile 40 bin lira arasında değişmektedir. Eğer paylaşımlı olarak arkadaşlarıyla bir evde kalmıyorsa özel yurt veya tek kişi bir evde 1+1 dairede kalıyorsa bu rakamlar 40 bin ila 60 bin liraya kadar çıkabilmektedir. Bu yüksek maliyetler yüzünden öğrencilerin üniversite hayatı yaşama hayalleri korku filmini andıracak hale geliyor. Bu korkutucu tablo yüzünden son 5 yılda 324 bin 821 öğrenci öğrenimini dondurmak zorunda kaldı. Yine son beş yılda 1 milyona yakın öğrenci öğrenimini yarıda bıraktı.”