(ANKARA) – ABD Başkanı Donald Trump, Malezya ziyareti öncesinde Gazze’deki ateşkes ve Orta Doğu barış süreci hakkında açıklamalarda bulundu. Uzak Doğu temaslarında, Çin, Japonya, Güney Kore, Tayland ve Kamboçya ile ekonomik ve ticari işbirliğini güçlendirmeyi hedefleyen Trump, kritik mineraller, nadir topraklar ve tarım ürünleri üzerinden stratejik anlaşmalar için adım attı. Trump, önümüzdeki günlerde Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile de bir araya gelecek.
Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump’ın Uzak Doğu ziyareti öncesinde uçakta gazetecilere verdiği yanıtların ses kaydını paylaştı. Trump, Gazze’de güvenliği sağlayacak istikrar gücünün ne zaman devreye gireceği sorusuna “Oldukça hızlı” yanıtını verirken, net tarih vermekten kaçındı.
Trump, Orta Doğu’da daha önce hiç görülmemiş bir barışın mümkün olabileceğini söyledi ve bunu “3 bin yıldır görülmemiş bir fırsat” olarak nitelendirdi. Ateşkesi “büyük bir başarı” olarak değerlendiren Trump, sürecin kalıcı olmasını temenni etti, Hamas’ın esir cenazelerini hızla iade etmesinin Orta Doğu’da “çok büyük ve kalıcı” barış ihtimalini artıracağını vurguladı.
Başkan Trump, Hamas’ın tünellerinde bazı esir cenazelerine ulaşmanın zor olduğunu kabul ederek, bunun muhtemelen silahsızlandırmayla ilgili olduğunu belirtti. Ateşkes sürecinde tarafların adil muamele göreceğini ve bunun yalnızca taraflar yükümlülüklerini yerine getirdiğinde geçerli olacağınıkaydetti. Trump, süreci yakından takip ettiğini ifade ederek, “Önümüzdeki 48 saat içinde ne yapacaklarını göreceğiz” dedi.
Trump, Malezya’da kırmızı halı ile karşılandı
Trump, Uzak Doğu ziyaretinin ilk durağı olarak Malezya’ya indi. Kuala Lumpur’da kırmızı halı ile karşılanan Trump, Malezya Başbakanı Anwar İbrahim ile selamlaştı.
Donald Trump, Asya’da iki bölgesel zirveye katılacak ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping dahil olmak üzere kilit liderlerle görüşmeler yapacak. Trump, Xi ile yapacağı görüşmede “kapsamlı bir anlaşma” imzalamayı umduğunu belirtti.
ABD medyasında yer alan haberlere göre, bu durum iki büyük ekonomi arasında nispeten sakin geçen aylardan sonra ticaret ilişkilerini kırılgan bir konuma getirebilir.
ABD-Çin temasları
Maliye Bakanı Scott Bessent, Kuala Lumpur’da gazetecilere yaptığı açıklamada, Çinli mevkidaşı Lan Fo’an ile yaptığı görüşmenin ardından, önümüzdeki günlerde Güney Kore’de yüz yüze bir araya gelecek Trump ve Xi için anlaşma zemininin hazırlandığını öne sürdü. Bessent, “Bence liderlerin Perşembe günü görüşmesi için çok başarılı bir çerçeve oluşturduk. Ticaret, nadir topraklar, fentanil, TikTok ve iki ülke arasındaki genel ilişkileri konuştuk” dedi.
ABD-Çin arasındaki ticaret ateşkesi uzatmasının muhtemel olduğunu belirten Bessent, nihai kararın Trump’a ait olduğunu vurgulayarak, ““Bu görüşmeden çıkan izlenimim evet yönünde, ama nihayetinde bu karar Başkan Trump’a ait” dedi ve tarım ürünleri alımlarıyla ilgili “önemli görüşmeler” yapıldığını ifade etti.
Trump-Xi görüşmesi, ABD ve Çin arasındaki ticaret gerilimlerinin son haftalarda artmasının ardından gerçekleşecek; Trump, Çin’e yönelik yüzde 130’luk geniş kapsamlı tarifeler ve kritik yazılım ihracat kontrolleri ile tehdit etmişti. Pekin ise karşılık verebileceğini sinyal vermişti.
Tayland-Kamboçya Barış Anlaşması
Trump, daha sonra Tayland ve Kamboçya arasında imzalanacak barış anlaşmasına katıldı. İki ülke, bu yıl başında yaşanan sınır çatışmasında çok sayıda sivilin ölümü ve yüzbinlerce kişinin yerinden edilmesinin ardından barışa adım attı.
Malezya’da düzenlenen törende Trump, anlaşmayı sağlayan liderleri övdü ve kendi barış girişimlerini hatırlattı. Törende, Kamboçya Başbakanı Hun Manet ve Tayland Başbakanı Anutin Charnvirakul ile Malezya Başbakanı Anwar Ibrahim hazır bulundu.
Trump, Kamboçya ve Tayland’ın anlaşmayı imzalamasıyla birlikte ABD’nin her iki ülke ile önemli ekonomik anlaşmalar yapacağını duyurdu. Kamboçya ile büyük bir ticaret anlaşması, Tayland ile kritik madenler anlaşması imzalanacağı belirtildi.
ABD ile Uzak Doğu ülkeleri arasında ticaret ve ekonomik iş birliği
Trump, ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer’e teşekkür ederek, gezide ticaretin öncelikli olacağını vurguladı. Çin lideri Xi Jinping ile görüşeceğini belirten Başkan, Japonya ve Güney Kore ziyaretlerinde de ticaret konularına odaklanacağını söyledi.
Tayland ile yapılan çerçeve anlaşmasına göre, ABD ürünlerinin yüzde 99’una uygulanan tarifeler kaldırılacak; ABD ise yüzde 19’luk karşılıklı tarifeleri sürdürecek ve belirli Tayland ürünlerine sıfır tarifeli erişim sağlanacak. Tayland ayrıca, ABD’den yıllık yaklaşık 2,6 milyar dolar değerinde tarım ürünü, 5,4 milyar dolar enerji ürünü ve 80 adet uçak satın almayı kabul etti.
Nadir mineraller ve ABD-yatırımları
Beyaz Saray’a göre, Malezya ve Kamboçya ile yapılan anlaşmalar, ABD’nin kritik minerallere yatırım yapmasına kapı açacak. Kamboçya, enerji, elektrik, telekomünikasyon, ulaştırma ve altyapı alanlarında fırsatları genişletecek. Anlaşmalar, yatırımcılara adil muamele, dijital ticaret korumaları ve güçlü işçi ve çevre standartları sağlamayı öngörüyor.
ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer, nadir minerallerin küresel üretim ve teknoloji sektörleri için önemini vurgulayarak, tedarik zincirlerinin güvenli ve sorunsuz işlemesi için uluslararası işbirliğinin kritik olduğunu belirtti.
Trump, nadir toprak minerallerinin ABD-Çin ticaret anlaşmazlığındaki en büyük sorunlardan biri olduğunu hatırlatarak, ABD’nin bir yıl içinde kritik mineraller açısından önemli bir kaynak sahibi olacağını vaadetti. Ancak uzmanlar bu hedefin zorlu olabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.




