(ANKARA) – Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Konseyi Toplantısı’nda Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlar, Ukrayna’ya mali ve askeri destek, Gölge Filosu ile mücadele ve Orta Doğu’daki gelişmeler ele alındı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Rusya’ya baskının savaşı sona erdireceğini belirterek, “Biz de bu savaşın sona ermesini istiyoruz. Ukraynalılar kesinlikle bu savaşı bitirmek istiyor. Savaşı bitirmek istemeyen taraf Rusya. Rusya’nın barış istemesini sağlamalıyız. Putin, ancak kaybettiğine inandığında ciddi biçimde müzakere edecektir. Bu hafta, Rusya’ya yönelik yeni ve büyük bir yaptırım paketini kabul etmeyi hedefliyoruz” dedi.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Konseyi toplantısı, bugün saat 09.15’te Lüksemburg’da, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas’ın başkanlığında gerçekleştirildi. Toplantının ardından basın toplantısı düzenleyen Kallas, “Avrupa Dışişleri Bakanları birçok konuda yaptıkları görüşmeleri az önce tamamladılar. İlk konu Ukrayna’ydı. Temel durum değişmedi” dedi.
“19’uncu paketten sonra da bir sonraki yaptırım paketi üzerinde çalışmalıyız”
Kallas, şöyle konuştu:
“Ukrayna, şubat ayından beri koşulsuz bir ateşkes için hazır, ancak Rusya’nın barışa yönelik samimi bir ilgisi yok. Hepimiz Başkan Trump’ın savaşı bitirme çabalarını destekliyoruz. Fakat Putin, ancak kaybettiğine inandığında ciddi biçimde müzakere edecektir. Bu hafta, Rusya’ya yönelik yeni ve büyük bir yaptırım paketini kabul etmeyi hedefliyoruz. Rusya’dan esirgediğimiz her euro, onun savaşa harcayamayacağı bir paradır. Bakanlar bugün açıkça belirttiler ki, 19’uncu paketten sonra da bir sonraki paket üzerinde çalışmalıyız. Bu sonuncu olmayacak.
Ayrıca, hepimiz Başkan Trump’ın Rus petrolü ve gazı alımını durdurma çağrısına da kulak vermeliyiz. Ukrayna’nın daha fazla askeri desteğe ihtiyacı var, ama aynı zamanda daha fazla mali desteğe de. Bakanlar bugün, dondurulmuş Rus varlıklarının Ukrayna’nın acil savunma ihtiyaçları için seferber edilmesine ilişkin Avrupa Komisyonu’nun önerisini de görüştüler. Bu konuda bugün geniş bir destek vardı. Bu hafta yasal ve mali ayrıntılarda ilerleme kaydetmemiz çok önemli. Tazminat kredisi, Moskova’ya bizi yıpratarak yenemeyeceği yönünde çok güçlü bir mesaj verebilir.
“Rusya’nın, enerji altyapılarına yönelik terör saldırıları artıyor”
Bakan Sybiha’dan da duyduğumuz gibi, Rusya’nın, enerji altyapılarına yönelik terör saldırıları artıyor. Rusya, sivillere mümkün olduğunca fazla zarar vermeye çalışıyor. Bu nedenle bugün Avrupa Komisyonu’nu, Ukrayna’nın enerji güvenliğini daha iyi destekleyecek ilave önlemler önermeye davet ettik. Üye devletler ayrıca, onarım ekipmanları sağlamak ve Ukrayna’ya gaz tedarikini artırmak amacıyla üçüncü ülkelerle temas kurma konusunda da anlaştılar.”
“Gölge Filosu, Rusya’nın savaşını finanse ediyor ve hibrit saldırılar için bir üs işlevi görüyor”
Moskova’nın “Gölge Filosu” konusuna da değinen Kallas, “Bu filo, Rusya’nın savaşını finanse ediyor ve hibrit saldırılar için bir üs işlevi görüyor. Bakanlar bugün, bu filoya karşı daha sağlam bir yanıt verilmesini, gemilerin denetlenmesi için daha fazla yetki tanınmasını da tartıştılar” dedi.
Kallas, şöyle devam etti:
“Ayrıca, farklı üye devletlerden iyi uygulamaları toplamak ve bu konularda daha hızlı hareket etmek üzere özel bir temsilci, bir koordinatör atadım. Rusya’nın savaş finansmanını daha da kesmek için Gölge Filosu’na karşı daha güçlü, AB çapında bir yaklaşım geliştirmemiz gerekiyor.
“Kiev’de saldırı suçu için özel mahkemenin başlatılması amacıyla 10 milyon euroluk bir fon açıkladık”
Sorumluluk meselesine gelirsek, geçen hafta Kiev’de saldırı suçu için özel mahkemenin başlatılması amacıyla 10 milyon euroluk bir fon açıkladık. Bugün 25 üye devlet, bu mahkemeye taraf olma taahhüdünde bulundu. Bu, mahkemeyi faaliyete geçirme yolunda önemli bir adım.
Elbette, Hollanda’dan tüm maliyet tahminlerini bekliyoruz, ardından ilerleyebileceğiz. Putin’in rejimi bu savaşı başlattı ve bunun sonuçlarıyla yüzleşmek zorunda. Bakanlar ayrıca Hint-Pasifik bölgesiyle ilgili sonuçları da kabul ettiler. Bu bölge, Avrupa Birliği için kilit bir ortaktır. Birlikte, dünya mal ve hizmet ticaretinin yüzde 70’inden fazlasını oluşturuyoruz.”
“Gelecek ay Brüksel’de Hint-Pasifik Bakanlar Forumu’na ev sahipliği yapacağız”
Gelecek ay Brüksel’de Hint-Pasifik Bakanlar Forumu’na ev sahipliği yapacaklarını belirten Kallas, “Yaklaşık 80 heyetin katılımıyla gerçekleşecek bu toplantı, bu yıl Avrupa’daki en büyük diplomatik buluşmalardan biri olacak. Bu, ticaret, teknoloji ve güvenlik konularında ortaklarımızla daha yakın iş birliği taahhüdümüzü yansıtmaktadır” diye konuştu.
“Pekin’in küresel tedarik zincirlerini silah haline getirme hamleleri, Avrupa Birliği’nin sanayi altyapısına doğrudan bir tehdit”
Çin’in küresel tedarik zincirlerine ilişkin stratejisine ilişkin olarak Kallas, şunları söyledi:
“Pekin’in küresel tedarik zincirlerini silah haline getirme yönündeki son hamleleri, küresel ticarete ve Avrupa Birliği’nin sanayi altyapısına doğrudan bir tehdit oluşturmaktadır. Çin’in eylemleri, ortaklarımızla daha derin bir iş birliği ihtiyacını her zamankinden daha açık biçimde ortaya koyuyor; bu durum herkes için net.”
“Hamas’ın silahsızlanmayı reddetmesi, ateşkesi giderek daha kırılgan hale getiriyor”
Bugünkü toplantıda Orta Doğu’daki son gelişmeleri de ele aldıklarını belirten Kallas, şöyle devam etti:
“Gazze’deki ateşkes ilk büyük dayanıklılık testini vermiş durumda. Hamas’ın, Filistinli sivillere yönelik saldırıları ve silahsızlanmayı reddetmesi, ateşkesi giderek daha kırılgan hale getiriyor. Avrupa Birliği, Filistin yönetiminin en büyük mali destekçisi ve Gazze’nin en büyük insani yardım sağlayıcısıdır. Sınır Destek Misyonumuz konuşlanmaya hazır durumda.
Bugün bakanlar, Avrupa Birliği’nin barış planına tam desteğini nasıl verebileceğini, buna yönetişim ve yeniden inşa desteği de dâhil olmak üzere, ele aldılar. Bakanlar ayrıca Avrupa Komisyonu’nun İsrail’e ilişkin önlemlerini de değerlendirdiler. Ateşkesin bağlamı değişti; bu herkes için açık. Ancak, Gazze’ye daha fazla yardımın ulaşması da dâhil olmak üzere, sahada gerçek ve sürdürülebilir bir değişim görmedikçe, yaptırım tehdidi masada kalmaya devam edecek.”
“Bugün ayrıca Karadeniz bölgesi ve Orta Asya ülkelerinin bakanlarıyla da görüşeceğiz”
Kallas, “Bugün ayrıca Karadeniz bölgesi ve Orta Asya ülkelerinin bakanlarıyla da görüşeceğiz. Rusya’nın askeri yığınağı, Gölge Filosu, deniz mayınları ve GPS sinyal bozma faaliyetleri hepimizi etkiliyor. Karadeniz güvenliğini artırmak için ortak bir çaba göstermemiz gerekiyor ve bunu birlikte tartışacağız. Ayrıca, Orta Asya ülkeleriyle ilk kez bu formatta bir araya geleceğiz ve doğalgaz bağlantısı konusunu ele alacağız. Bunun düzenli bir diyalog haline gelmesini istiyorum. Bu, ulaşım, enerji ve dijital sektörlerdeki çalışmalarımızı daha iyi koordine etmemize yardımcı olacak. Yine, dünya genelinde ortaklıklarımızı güçlendirmek için çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
“Saldırgan olan Rusya’dır ve Ukrayna mağdurdur”
Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Kallas, Rusya ve Ukrayna konusu ile Gölge Filosu konusunda AB’nin neler yapabileceği ile ilgili şunları söyledi:
“Unutmamamız gereken şey şu: Saldırgan olan Rusya’dır ve Ukrayna mağdurdur. Dolayısıyla mağdur konumundaki Ukrayna üzerinde baskı kurmak doğru bir yaklaşım değildir. Bu sadece Ukrayna için değil, aynı zamanda Avrupa güvenliği ve küresel güvenlik açısından da geçerlidir. Çünkü eğer saldırganlık ödüllendirilirse, bu başkalarına da aynı yöntemi kullanmaları için davet anlamına gelir. İşte bu yüzden biz stratejimizde çok net olduk ve net olmaya devam ediyoruz: Rusya üzerindeki baskı bu savaşı sona erdirecektir.
Rusya, bu savaşı hemen şimdi bitirebilir, çünkü sivilleri ve sivil altyapıyı bombalayan taraf onlar. Rus saldırılarının yüzde 93’ü sivillere yönelik, ki bu uluslararası kuralların tamamına aykırıdır. Eğer Rusya’nın istediklerini elde etmesine izin verirsek, bunun daha da artacağını göreceğiz. Tarihte bunu defalarca gördük. Dolayısıyla bizim yaklaşımımız nettir. Bugün bakanlarla da bunu konuştuk. Yaklaşımımız açık: Ukrayna’nın kendisini savunmasına yardım etmek ve Rusya’yı bu savaşı durdurmaya zorlamak. Bunu da yaptırımlar yoluyla, yani Rusya üzerindeki baskıyı artırarak yapıyoruz.
“Gölge Filosu konusundaki en iyi uygulamaları topladık ve bunları koordine etmek için bir belge hazırladık”
Gölge Filosu konusuna gelince, tüm üye devletlerin Gölge Filosu konusundaki en iyi uygulamaları topladık ve bunları koordine etmek için bir belge hazırladık. Amaç, bu en iyi uygulamaları nasıl kullanabileceğimizi görmek. Tabii ki yaptırımlar uyguluyoruz ama ayrıca üçüncü ülkelere ve bayrak devletlerine erişim, gemilerin uluslararası hukuka uygun şekilde denetlenmesi ve araştırılması gibi konuları da kapsıyor.
Ayrıca, bu konuda uluslararası koordinasyon sağlıyoruz; örneğin G7 veya mevcut görev gücü çerçevesinde. Deniz operasyonları açısından da halihazırda yürüttüğümüz görevlerin yetkilerini inceleyerek, gelecekte bu operasyonları nasıl kullanabileceğimizi planlıyoruz. Şu an kullanamıyoruz ama yetki kapsamlarını geleceğe yönelik değerlendirmek çok önemli. Temel olarak, üye devletlerle Dış Eylem Servisi içinde koordinasyonu sağlamak üzere bir koordinatör de atadık. Amaç, bu süreci daha etkili ve hızlı yürütmek, çünkü Ruslar bu konuda çok yaratıcı ve biz de öyle olmalıyız.”
“Rus ekonomisinin iyi durumda olmadığını görüyoruz bu yüzden yaptırımları uyguluyoruz”
Kallas’ın, konuşmasında, ABD Başkanı Donald Trump’ın çabalarını desteklediklerini söylemesinin üzerine Ukrayna’da barışın, toprak kaybı olmadan mümkün olduğuna inanıp inanamadıklarının sorulmasına karşın Kallas, şöyle yanıt verdi:
“Rus ekonomisinin iyi durumda olmadığını görüyoruz. Savaşlar, bir taraf parası bittiğinde sona erer ve bu yüzden yaptırımları uyguluyoruz. Aslında mevcut işaretlere bakarsak, Rusya’nın gücünü fazla, kendi dayanıklılığımızı ise az tahmin ediyoruz. Burada çok net olmalıyız.
Bir diğer nokta, Herkes diyor ki toprak bütünlüğü önemli bir değerdir ve buna bağlı kalmalıyız. Çünkü eğer toprakları kolayca verirsek, bu herkese güç kullanarak komşularından istediklerini alabileceği mesajını verir; bu çok tehlikelidir. Bu yüzden uluslararası hukuk var ve kimsenin bunu yapmasına izin verilmemelidir. Elbette şu anda büyük bir sorun var; çünkü birçok ülke uluslararası hukuka uymuyor, ama biz değerlerimize ve prensiplerimize bağlı kalmalıyız.
“Rusya üzerindeki baskıyı sürdürerek bu savaşın durmasını sağlamalıyız”
Burada ayrıca fiili durum ile hukuki durum arasında bir fark vardır: Bir şeyi geri almak mümkün olabilir, ama bir ülkenin toprağını resmen tanımak ayrı bir konudur. Ben 50 yıl işgal altında kalmış bir ülkeden geliyorum fakat dünyanın çoğu ülkesi o toprakları Rus toprağı olarak tanımadı ve bu çok önemliydi. Dolayısıyla, değerlerimiz ve prensiplerimizden sapmadan hareket etmeliyiz ve Rusya üzerindeki baskıyı sürdürerek bu savaşın durmasını sağlamalıyız.”
“İsrail’e uygulanması planlanan önlemleri masadan kaldırmıyoruz ama şu an uygulamıyoruz”
Kallas, bakanlar toplantısının ardından yaptırımlar ve İsrail hükümetine yönelik önlemler alıp almayacaklarına ve Avrupa Birliği Rafah Sınır Yardım Misyonu’nun (EUBAM Rafah) işleyip işlemeyeceğine ilişkin bir soruyu şöyle yanıtladı:
“Elbette, önlemlerin masaya konulduğu zamandan bu yana bağlam değişti. Bugün çok farklı görüşler vardı. Kararımız şu, şu anda önlemleri uygulamıyoruz ama masadan da kaldırmıyoruz. Çünkü durum hala kırılgan. Ayrıca, Gazze’ye insani yardımın ulaşması ve Filistin gelirlerinin serbest bırakılması, gazeteciler ve insani yardım çalışanlarının girişine izin verilmesi, uluslararası STK’ların kaydının serbest olması gibi konuları görmek istiyoruz. Bu nedenle, önlemleri masadan kaldırmıyoruz ama şu an uygulamıyoruz.
“EU BAM Rafah’ın işleyebilmesi için hem Mısır hem de İsrail otoritelerinin onayı gerekir”
Barış planına katkıda bulunmak için Avrupa düzeyinde hemen bir değerlendirme yaptık. EU BAM Rafah ve EU BAM Cops misyonları, barış planına katkı sağlamak amacıyla yetki kapsamının genişletilmesi açısından tartışıldı. Vurgulamak istediğim nokta: EU BAM Rafah’ın işleyebilmesi için hem Mısır hem de İsrail otoritelerinin onayı gerekir. Bu nedenle yeniden konuşlanmaya hazırız, ancak onay bekliyoruz.”
“Mali desteğe ek olarak, Ukrayna’nın ayakta kalabilmesi için askeri desteğe de ihtiyacı var”
Ukrayna’ya mali ve askeri desteklere ilişkin soru üzerine Kallas, şöyle konuştu:
“Mali desteğe ek olarak, Ukrayna’nın ayakta kalabilmesi için askeri desteğe de ihtiyacı var. Bu nedenle, daha fazla katkı sağlayabilecek üye devletlerle yoğun temas halindeyiz. Mühimmat girişimi, konusunda da 2 milyon mermiden hala yaklaşık 300 bin eksik. Üye devletlerle iletişime geçtim çünkü Jack girişimi kapsamında 1 milyon mermi şu anda mevcut.
Bunun dışında, ya üye devletlerden bazı fon aktarımı veya katkı talep etmeliyiz. Masada ayrıca birkaç araç mevcut, örneğin SAFE aracı: 19 ülkeden 13’ü bunu kullanmakta ve Ukrayna’yı desteklemek için kullanmak istediklerini belirtiyor. Yani yapılacak birkaç şey daha var ve bunun doğru olduğunu söyleyebiliriz; Ukrayna gerçekten yardıma ihtiyaç duyuyor.
“Önemli olan, Ukrayna savunma sanayii ile iş birliğidir”
Ayrıca önemli olan, Ukrayna savunma sanayii ile iş birliğidir. Örneğin, Ukrayna’yı hedef alan dron’lar, dron fabrikaları veya anti-dron sistemleri konusunda katkıda bulunabiliriz. Aynı zamanda üye devletlerimiz de dron saldırısı tehdidi altında olduğu için, bu karşılıklı kazanç sağlayacak bir çözüm olabilir.”
“Başkan Trump’ın bu savaşı sona erdirmeye içtenlikle niyetli olduğunu düşündüğü” belirten Kallas, “Biz de bu savaşın sona ermesini istiyoruz. Ukraynalılar kesinlikle bu savaşı bitirmek istiyor. Savaşı bitirmek istemeyen taraf Rusya’dır” diye konuştu. “Rusya’nın barış istemesini sağlamaları” gerektiğini vurgulayan Kallas “Bu nedenle, dünya genelindeki müttefiklerimizi, bu toplantılardan bir sonuç çıkabilmesi için Ukrayna veya Avrupa’nın dahil olması gerektiğine ikna etmeye çalışıyoruz” dedi.