Nöbetçi Eczaneler
(TBMM) – Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, tartışmalı Aile Hekimleri Yönetmeliğine ilişkin, “Yönetmeliği çıkarttığımızda aile hekimlerinin yetkilerini elinden aldığımızı söylediler ama biz aile hekimlerimizin şu anda her türlü randevu alabilir, hatta hastaneden tetkik isteyebilir direkt röntgen ve film isteyebilir hale getirdik. Bazı dezenformasyonlar veya bizim anlatamadığımız bilgiler olabilir ama aile hekimlerimizin hastalarına yaptıkları tarama sonrası gerekli gördükleri durumda üst basamağa kuruluşlarına yönlenmesi nedeniyle herhangi bir gelir ya da performans kaybı söz konusu değil” diye konuştu.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Sağlık Bakanlığı, bağlı ve ilgili kuruluşların 2026 yılı bütçesi ve kesin hesabının görüşmeleri tamamlandı. Milletvekillerin geneli üzerine konuşmalarının ardından Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Memişoğlu: Arguvan için hastane yatırımı teklif ettik ama Maliye Bakanı kaçırdığı için sorun var
CHP Malatya Millevtekili Veli Ağbaba, Malatya Arguvan’da hastane olmadığını belirterek Bakan Memişoğlu’ndan hastane yapımı için söz istedi. Bunun üzerine Bakan Memişoğlu, “Arguvan’ı teklif ettik ama Maliye Bakanı kaçırdığı için sorun var. Arguvan yatırım teklifimizde” dedi. Komisyon Başkanı Mehmet Muş ise Bakan’a “Onu biz hallederiz. Kaç yatak teklif ettiniz?” diye sordu. Bakan Memişoğlu da Arguvan için 10 yataklı bir hastane teklifinde bulunduklarını söyledi.
Bakan Memişoğlu, Bakanlıktaki süreçlerin geliştirilmesinin kritik öneme sahip Sayıştay denetiminden faydalandığını ve denetim raporlarını “değerli bir rehber” olarak gördüklerini belirterek “Bu doğrultuda Sayın 2023 yılı denetim raporunda toplam 19 bulgu yer almışken yaptığımız iyileştirmeler sonucunda 2024 yılı denetim raporundaki bulgu sayısı 12’ye düşürülmüştür. Bu sonuç denetim süreçlerine verdiğimiz önemi, yaptığımız düzenlemeleri kurumsal iyileştirme çalışmalarımızın somut bir göstergesidir. Aynı hassasiyeti 2024 yılı denetim raporlarında da tüm hususları tek tek çalışıyor. Süreçlerimizi düzeltmeye ve güçlendirmeye devam ediyoruz” dedi.
“Aile hekimlerimiz daha önce yazamadığı bin 859 ilacı yazabilir hale geldi”
Sağlık Bakanlığına yöneltilen eleştirilerden birisinin de koruyucu sağlık hizmetlerine yeterli önem verilmediği olduğunu hatırlatan Memişoğlu, şöyle konuştu:
“Geçen yıl bu komisyonun huzurunda, ‘biz Sağlık Bakanlığıyız, Hastalık Bakanlığı değil. Vatandaşlarımızın hastalanmadan sağlıklı kalmaları için çalışıyoruz. Bakanlığımız elbette tedavi edici sağlık hizmeti sunuyor ancak biz önceliğimizi koruyucu sağlık hizmeti olarak planlıyoruz’ demiştim. Bu ifadelerin söylemden ibaret olmadığını attığımız somut adımlarla veriye dayalı uygulamalarımızla ve ortaya koyduğumuz sonuçlarla bugün bir kez daha paylaşmak istiyoruz. Koruyucu sağlık hizmetlerini geliştirmek için aile hekimliği sisteminde kapsamlı bir değişiklik yaptık. Aile hekimlerinin yazdığı reçetelerin üçte biri antibiyotik, ağrı kesici ve mide koruyucu ilaçları. Akılcı ilaç kullanımı doğrultusunda yapılan düzenlemelerle bu ilaçların oranı şu anda beş de bir kadar geri verilmiş.
‘Aile hekimleri reçetelerine müdahale ettiniz, engellediniz’ denildi. Tam aksine biz aile hekimliğinde düzenlenen ilaç raporlarının ve reçetelerin kapsamını genişlettik. Aile hekimlerimiz daha önce yazamadığı bin 859 ilacı yazabilir hale geldi. Böylece vatandaşlarımız sağlık hizmetlerini çok daha yakın aile hekimlerinden alabilir hale geldi. Artı oluşturduğumuz yeni modelde koruyan sağlık politikalarımızın merkezi aile hekimliğine yerleştirildi. Koruyucu sağlık hizmetlerimizin kapsamını genişlettirerek aile hekimlerimizin düzenli aralıklarla kronik hastalık ve kanser tanımaları yapmalarını teşvik edecek düzenlemeler yaptı Bu sayede obezite, kardiyovasküler hastalık, diyabet, hipertansiyon gibi klinik hastaların tanımlanmalarında büyük bir artış sağlandı. Böylece bu hastaların erken dönemlerde telafilerini sağlayarak yaşamlarını kolaylaştırmış olduk. Ayrıntısı vermeyeceğim ama bir sene içinde toplam 105 milyon tarama ve izlem yaptık. Bununla da kalmıyoruz, tarama ve takip programlarımızı geliştirmeye devam ediyoruz.”
“Son bir yılda 5 milyon kanser tanısı ile 19 bin vatandaşımıza erken kanser tanısı koyduk”
Bakan Memişoğlu, kanser tanısı zamanı geldiğinde aile hekimlerine veya henüz haberi olmayan 15 milyon vatandaşa 40 milyon SMS atarak bilgilendirdiklerini vurgulayarak “Böylece son bir yılda 5 milyon kanser tanısı ile 19 bin vatandaşımıza erken kanser tanısı koyduk. Bakın 19 bin ve bunları taradıktan sonra bırakmadık. Bunların hastanede tedavisini de organize ettik ve takip ettik. Sonuç da verdik. Bunu daha da geliştireceğiz” dedi.
Aile hekimlerinin yönetmeliğine ilişkin eleştirilere de cevap veren Memişoğlu, “Yönetmeliği çıkarttığımızda aile hekimlerinin yetkilerini elinden aldığımızı söylediler ama biz aile hekimlerimizin şu anda her türlü randevu alabilir, hatta hastaneden tetkik isteyebilir direkt röntgen ve film isteyebilir hale getirdik. Onun için birinci basamakta Sağlık ve Hayat Merkezi’ni, hastaneleri entegre ettik. Bazı dezenformasyonlar veya bizim anlatamadığımız bilgiler olabilir ama aile hekimlerimizin hastalarına yaptıkları tarama sonrası gerekli gördükleri durumda üst basamağa kuruluşlarına yönlenmesi nedeniyle herhangi bir gelir ya da performans kaybı söz konusu değil” dedi.
Bakan Memişoğlu, aile hekimlerinin kendine kayıtlı vatandaşları uygun gördüğü herhangi bir uzman hekimden randevu alabildiğine dikkat çekerek “Bugün bazı arkadaşlar ‘randevu sorunu var’ diyor ama bu arkadaşlar, bu hastalara kendi aile hekimlerine gittikleri zaman herhangi bir hasta, herhangi branştan aile hekimlerinin randevu alabileceğini göreceklerini özellikle ifade etmek istiyorum. Yani çünkü aile hekimlerine biz MHRS’nın içinde ayrı bir kontenjan verdik. O kontenjan cildiyesinden, gözünden, onkolojisine, hematolojisine kadar hepsi aile hekimleri tarafından alınabilecek halde. Yani bugün randevu alınamayan, alınmadığı Ben bulamadım diyen vatandaşımız varsa lütfen kendi aile hekimine gider eğer gerçekten aile hekimi o hastayla ilgili o hastanın herhangi bir hastanede randevu ihtiyacı varsa alabildiğini görecekler. Şimdiye kadar aile hekimleri 6 milyon hastamıza hastanelerden direkt kendileri randevu alabildi” ifadelerini kulandı.
“Sigara bırakma tedavisinde kullanılan ilaçları vatandaşlarımıza ücretsiz sunuyoruz”
Sigara bırakma hizmetleriyle ilgili soruyu cevaplayan Memişoğlu, “Biliyorsunuz aile hekimlerine sigara içme poliklinikleri açma etkisi verilir. Bunu da ilk konuşmada söylemedim ama son bir yıl içinde 478 yeni sigara bırakma poliklinik hizmeti açarak 1000’in üzerine çıkarttık. 225 mobil poliklinik ve tele tıp uygulamalarıyla bu hizmete erişimi daha da arttırdı. Sigara bırakma tedavisinde kullanılan ilaçları vatandaşlarımıza ücretsiz sunuyoruz. 2025 yılında 92 bin 487 vatandaşımıza tedavi başlattık. Bugüne kadar 1.5 milyon üzerinde vatandaşımızı bu ilaçlarla tedavi ettik ve sigarayı bıraktık. 2026 yılındaki ilaç çeşitliliğini de arttırarak bir tane ilaç değil 2026’daki ilaç çeşitliliğini arttırarak sigara bırakma hizmeti ücretsiz şekilde sunmaya devam ediyoruz” diye konuştu.
“Bugün evlilik öncesi ve yenidoğanda SMA Tarama Programı Türkiye’de ücretsiz şekilde uygulanmaktadır”
Memişoğlu, sadece tedavi eden değil, hastalığı daha ortaya çıkmadan durdurmayı hedefleyen bir sağlık vizyonunda olduklarını dile getirerek SMA hastalığına ilişkin şunları kaydetti:
“Bu anlayışla Türkiye’de Ulusal Tarama Programı’na SMA’yı da ekledik. Bugün evlilik öncesi ve yenidoğanda SMA Tarama Programı Türkiye’de ücretsiz şekilde uygulanmaktadır. Burada özellikle altını çizmek istediğim bir şey var. SMA konusunda yürütülen tüm akademik çalışmalar, tıbbi gelişmeler ve kanıta dayalı tedaviler SMA Bilimsel Danışma Komisyonu tarafından sürekli ve titizlikle takip edilmektedir. Bu bir bilimsel komisyondur ve bu her SMA hastasına ayrı ayrı değerlendiren bizim müdahale olmadığımız tamamen bilimsel, bu işin en iyi bilen Türkiye’deki hocalar tarafından oluşan komisyondur. SMA tedavisinde yanlış anlaşılmaları önlemek için bunu riyasla söylüyorum. SMA tedavisinde etkinliği kanıtlanmış ve komisyonun ki bu bilimsel komisyon önerdiği tedavilerin tamamı devletimiz tarafından ücretsiz şekilde karşılanmaktadır. Bu komisyonun önerdiği bu komisyonun önerdiği ve hastalara faydasını tamam dediği her türlü tedaviyi devletimiz ücretsiz karşılamaktadır. Hatta tek ilaç değil. Bundan birkaç ay evvel ikinci bir ilacın da Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’da (TİTCK) onayı verilmiştir. SMA, DMD gibi nadir hastalıklarla ilgili de ayrıca TÜBSEP bünyesinde çalışmalarımız ve araştırmalarımızda devam etmektedir. Bu konuda sadece yurt dışında değil, ülkemizde bu işi yönetebilecek insan gücümüz vardır, dirayetmizde vardır. Çok kısa zamanda da inşallah bu ilaçlarla ilgili gelişmeleri kamuoyuya paylaşacağız.”
“2025 yılın ilk 10 ayında 339 milyonu MHRS randevulu toplam 441 milyon işlem gerçekleştirilmiştir”
Sağlık Bakanı Memişoğlu, birçok AB ve OECD ülkesinde sağlık hizmetlerine erişimde ciddi zorluklar yaşandığını belirterek, “Bizim sadece kendi nüfusuna sağlık hizmeti sunan bir sağlık hizmetimiz yok. Bugün 2 milyona yakın o ülkelerden ve çevre ülkelerden gelip sağlık hizmeti almaya çalışan yabancı insanlara da sağlık hizmeti veren bir kapasiteden bahsediyoruz” dedi.
MHRS randevularına yönelik eleştirilere ilişkin de konuşan Bakan Memişoğlu, 2011 yılından beri MHRS’de 2 milyar 430 milyon randevu üretildiğini ve günlük ortalama 1.7 milyon randevu üretilmeye devam edildiğini belirtti. Memişoğlu, “2025 yılın ilk 10 ayında 339 milyonu MHRS randevulu toplam 441 milyon işlem gerçekleştirilmiştir. Yoğunluklar artık emin olun çok çok aza indi. Hatta hemen hemen hiç yok. Bugün 300 bin civarında bekleyen hasta var. Bunların da yaklaşık yarısına yakını kendi istediği doktora veya hastaneye randevuyu bekliyor. Bizim bu konuda hem randevu sorunuyla hem MHRS ile ilgili çalışmalarımızı geliştirmek için devam ediyoruz” diye konuştu.
Uzman hekimden randevu alma sürelerinde Avrupa ülkeleriyle Türkiye’yi karşılaştıran Bakan Memişoğlu, OECD’nin 2023’te yayınladığı raporda konu edilen 10 ülkedeki hastaların yüzde 22’sinin uzman hekime gitmek için 1-2 ay beklediği, yüzde 26’sının 2 ay ile 1 sene arasında beklediğini söyledi.
Bakan Memişoğlu, şehir hastanelerine ilişkin yapılan eleştirilere de şöyle yanıt verdi:
“Şehir hastanelerimiz en ileri hizmetlerin sunulduğu sağlık tesislerimizdir. Bu hastanelerde en gelişmiş tıbbi cihazlarla, tam kapasite ameliyathanelerle, önce özellikli üniteleriyle, yoğun bakımları, acil servisleri ile ilgili ürettiğimiz altyapılarıyla entegre bir sağlık kampüsüdür bunlar. Hastalarımızın, refakatçilerimizin, sağlık çalışanlarımızın rahatlığı için nitelikli odaları, konforlu dinlenme alanları, akıllı bir teknolojiyle inşa edilmiş modern yapılardır. Bu kampüsler bugün ülkemizde sağlık hizmeti sunumunun en güçlü halkalarından bir tanesidir. Şehir hastanelerimize gelen vatandaşlarımızın tüm teşhis, tedavi süreçleri tek bir kampüs içinde eksiksiz bir şekilde tamamlanabilmektedir. Bu da zaman, maliyet ve hizmet kalitesi açısından büyük bir avantaj sağlamaktır.
“Şehir hastanelerinin yönetimi sevk ve idaresi tıbbi süreçlerin tamamı Bakanlığımız tarafından yürütülmektedir”
Kamu Özel İşbirliği, sadece bir finansman ve yapım modelidir. Bu model, devletin bütçe imkanlarını zorlamadan büyük ölçekli yatırımları daha kısa sürede hayata geçirmek amacıyla kullanılmaktadır. Şehir hastanelerinin sahibi ve yöneticisi Sağlık Bakanlığı’dır. Hastanelerin yönetimi sevk ve idaresi tıbbi süreçlerin tamamı Bakanlığımız tarafından yürütülmektedir. Özel sektörün sürece katkısı ise yalnızca hastanelerin inşa edilmesi, teknolojik altyapının kurulması, bazı destek hizmetlerinin sunulması ile sınırlıdır. Yani şehir hastanelerimiz, kamu hastaneleridir ve tüm sağlık hizmetlerinin planlanması ve yürütülmesi Bakanlığımız tarafından yapılmaktadır.
Kamu Özel İşbirliği şehir hastaneleri kapsamında yapılan ödemelerle ilgili iddiaların çok büyük kısmı yanlış veya eksik bilgilerden kaynaklanıyor. Kamu Özel İşbirliği kapsamında yapılan ödemeler, iki ana kalemden oluşmaktadır. Birincisi, kullanım bedeli olarak adlandırılmış kalem. Kullanım bedeli, bu hastanede inşaatı, modern sağlık altyapısı, tıbbi teknolojik yatırımları ve akıllı bina sistemleri için yapılan devasa yatırımların karşılığı olarak ödenen ücrettir. KÖİ kullanım bedeli ödemeleri bakanlığınız bütçesinin harcamalarının içindeki payı artmamakta. Aksine her yıl düzenli olarak azalmaktadır.
“Yeni dönemde önceliğimiz, şehir hastanelerimizin bölgesel hizmet kapasitesini daha da arttırmak”
2022 yılında yüzde 10,5’ken, 2025 yılında yüzde 6.1’e, 2026 yılında ise yüzde 5.3’e düşmekte. Dolayısıyla iddia edildiği gibi KÖİ ödemeleri bütçemize giderek büyüyen bir yük oluşturmuyor. KÖİ şehir hastanelerine yapılan ikinci ödeme kalemi ise hizmet bedeli. Hizmet bedeli; görüntüleme, laboratuvar, temizlik, güvenlik, bakım, tadilat, yemek gibi hizmetler karşılığında yapılan ödemelerdir. Burada çok önemli bir gerçeğin altını çiziyorum. Bu hizmetlerin bedelleri yalnızca KÖİ yapılan hastanelere özgü değildir. Nasıl ki diğer kamu hastanelerimizde alınan bazı hizmetler için ödeme yapılıyorsa şehir hastanelerimizde de aynı hizmetler karşılığında ödeme yapmaktayız. 2025 yılı bütçemizde kullanım olarak, kullanım bedeli olarak 6.1 olan KÖİ payındaki şehir hastanelerimiz toplam yatak kapasitemizin yüzde 17’sini oluşturmaktadır.
Toplam muayenelerin yüzde 12’sini oluşturmaktadır. Bu veriler, KÖİ hastanelerimizin sağlık hizmeti sunumundaki merkezi stratejik, yüksek kapasiteli rolünü açık bir şekilde ortaya koymaktadır. Bugün geldiğimiz noktada şehir hastanelerimiz artık yalnızca ülkemiz için değil, bölgesel bir sağlık üssü olma yolunda Türkiye’nin vizyon projeleri arasında güçlü bir yer edinmiştir. Yeni dönemde önceliğimiz, şehir hastanelerimizin bölgesel hizmet kapasitesini daha da arttırmak, yerli ve milli tıbbi cihaz üretimini destekleyerek teknoloji bağımsızlığını güçlendirmek, enerji verimliliği, dijital sağlık ve akıllı hastane uygulamalarıyla işletme maliyetlerini daha da düşürmektir.”
Bakan Memişoğlu ayrıca hastanelerde yer alan 438 MR cihazı, 689 BT cihazı olduğunu belirterek, “2025 yılının ilk 10 ayında 16 milyon MR 17 milyon BT çekimi yapılmıştır. Ultrason ortalama randevu süremiz 5 gün. MR randevu süresi 9 gün. BT randevusu ise sadece 2 gün” dedi.
Bakan Memişoğlu, doktorların yurt dışına gitmesine yönelik eleştirilere de şu cevabı verdi:
“233 bin hekimimizden 2025 yılında yurt dışına giden hekim sayımız sadece 412. Bunun yanında geçmiş yıllarda yurt dışına giden hekimlerimizden 249’u 2025 yılında bizim ülkemize gelip yeni sağlık sistemine katılmış. 2024 yılında 15 bin 382 hekimimiz tıp fakültemizden mezun olmuş. Ülkemizde görev yapan yabancı uyruklu hekim sayısı toplam hekimimizin 1000 de 4’üdür.”
Görüşmelerin ardından Sağlık Bakanlığı’nın 2026 yılı bütçesi kabul edildi.